Chân vòng kiềng ở trẻ: Nguyên nhân, dấu hiệu & cách khắc phục

Chân vòng kiềng là tình trạng thường gặp ở trẻ. Thông thường hiện tượng này sẽ hết khi bé trên 3 tuổi, nhưng nếu tình trạng chân vòng kiềng kéo dài có thể gây tác động xấu đến sự phát triển thể chất và vận động của trẻ, khiến trẻ gặp khó khăn trong sinh hoạt và tự ti về sau. Bài viết dưới đây Moaz BéBé xin chia sẻ đến mẹ đầy đủ thông tin về các vấn đề liên quan đến chân vòng kiềng bao gồm: nguyên nhân, dấu hiệu, cách khắc phục và biện pháp phòng ngừa, mời mẹ tham khảo:

1. Chân vòng kiềng là gì?

Chân vòng kiềng hay còn gọi là chân cong/chân chữ O/chân khuỳnh được gọi với tên y học là tình trạng “genu varum” là một dạng biến đổi của đôi chân. Đây là dị tật thường gặp phổ biến ở trẻ em.

>>Xem thêm: Những mẹo chăm sóc trẻ sơ sinh an toàn – đơn giản, bố mẹ nên biết

Trẻ bị chân vòng kiềng được xem là tình trạng sinh lý bình thường

Chân vòng kiềng ở trẻ em có thể do bẩm sinh hoặc là bất thường trong quá trình phát triển. Trẻ bị chân vòng kiềng, thông thường hai đầu gối sẽ hướng ra ngoài tạo hình chữ O. Khi hai bàn chân khép lại, hai mắt cá chân bên trong chạm vào nhau, phần trục hai chi dưới sẽ tạo thành hình vòng tròn nên người ta gọi đó là vòng kiềng. Khi đó, trong tư thế đứng thẳng hoặc đi qua đi lại vẫn tồn tại khoảng trống giữa hai gối là rất rộng.

Đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, khi trẻ ở độ tuổi từ 0 – 2 tuổi, trẻ bị chân vòng kiềng được xem là tình trạng sinh lý bình thường và dị tật này sẽ giảm đi khi trẻ được 3 tuổi. Trong trường hợp sau 3 tuổi chân trẻ vẫn bị vòng kiềng, trục 2 chi dưới vẫn bị cong và không có dấu hiệu cải thiện thì đây được xem là bệnh lý hoặc trẻ gặp chứng rối loạn tăng trưởng.

Để nắm rõ các mốc thời gian phát triển của đôi chân và đầu gối liên quan đến dị tật chân vòng kiềng, bố mẹ có thể tham khảo các mốc thời gian sau:

• Đối với trẻ từ 0 – 1 tuổi: Chân vòng kiềng ở trẻ em được xem là sinh lý bình thường. Ở các giai đoạn tiếp theo, chân sẽ có thể tự thẳng lại
• Đối với trẻ từ 1 – 3 tuổi: Ở giai đoạn này trẻ đã biết đo, cấu trúc chân trẻ đã hoàn thiện, tình trạng chân vòng kiềng đang dần được cải thiện
• Đối với trẻ từ 3 – 5 tuổi: Đến giai đoạn này, trẻ có thể gặp tình trạng chân chữ X – hai đầu gối trẻ có xu hướng nghiêng vào trong
• Đối với trẻ từ 5 tuổi trở lên: Chân trẻ trở về cấu trúc bình thường, các tình trạng chân vòng kiềng, chân chữ X đã được cải thiện, trẻ có thể đi lại thẳng như bình thường

Như vậy, chân vòng kiềng ở trẻ em có thể xuất hiện ngay từ khi sinh ra và có xu hướng cải thiện tự nhiên ở các giai đoạn sau đó. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp, tình trạng này kéo dài, lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến cấu trúc xương.

2. Dấu hiệu nhận biết trẻ bị chân vòng kiềng dễ nhất

Có thể mẹ chưa biết, một trong những cách phát hiện trẻ bị chân vòng kiềng chính xác nhất là khi trẻ đứng và đi lại. Ở tư thế đứng thẳng, mẹ có thể dễ dàng nhận thấy hai đầu gối của con cách xa nhau, không chạm vào nhau mặc dù hai bàn chân trẻ đã cố gắng khép sát lại với nhau.

Những dấu hiệu nhận biết trẻ bị chân vòng kiềng

Trẻ bị chân vòng kiềng thường không có biểu hiện đau đớn gì. Biểu hiện nhận ra dễ nhất chỉ là mức độ cong của chân càng lúc càng rõ theo thời gian. Đặc biệt, tồn tại ở một số trẻ còn xuất hiện đồng thời với chân vòng kiềng là các triệu chứng bàn chân xoay và các loại biến dạng xoay chi dưới.

Dưới đây là một số dấu hiệu giúp bố mẹ dễ dàng nhận biết tình trạng chân vòng kiềng ở trẻ:

• Hai đầu gối cách xa nhau mặc dù trẻ đã đứng thẳng, hai mũi chân đã chụm lại với nhau
• Dáng đi của trẻ bất thường
• Khi chơi đùa hoặc vận động đôi chân nhiều giờ trẻ dễ cảm thấy mệt hoặc đau nhức hơn so với những đứa trẻ khác
• Có sự khác thường ở phần khớp gối và xương chân

3. Nguyên nhân khiến trẻ bị chân vòng kiềng

Trẻ bị chân vòng kiềng có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân như: di truyền bẩm sinh, tình trạng sinh lý hoặc do các bệnh lý gây ra.

Nguyên nhân khiến trẻ bị chân vòng kiềng

Dưới đây là một số nguyên nhân chính khiến trẻ bị chân vòng kiềng:

3.1 Do yếu tố di truyền

Đã có nghiên cứu chỉ ra rằng, trong gia đình nếu có bố, mẹ bị chân vòng kiềng rất có thể trẻ sinh ra cũng gặp tình trạng này. Chân bị vòng kiềng do yếu tố di truyền phần lớn là do tình trạng loạn sản sụn gây ra. Đây là một dạng rối loạn xương di truyền mặc dù hiếm gặp nhưng vẫn có trường hợp xảy ra.

3.2 Do yếu tố sinh lý

Phần lớn những đứa trẻ sinh ra đã bị chân vòng kiềng là do tư thế nằm trong tử cung khi mẹ mang bầu. Khi nằm trong môi trường tử cung chật hẹp, cấu trúc hai chi của trẻ sẽ bị biến dạng tạm thời. Đây được xem là tình trạng sinh lý thường gặp trong giai đoạn đầu và sẽ tự hết khi trẻ bắt đầu biết đi.

3.3 Do yếu tố bệnh lý

Trong trường hợp trẻ được 2 tuổi nhưng tình trạng chân vòng kiềng chưa biến mất hoặc trở nên nặng hơn được xem là do bệnh lý. Lúc này, giải pháp tốt nhất là bố mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Tránh trường hợp để lâu ngày, kết cấu chân của trẻ sẽ phát triển theo hướng không tốt và định hình khi trẻ trưởng thành.

Ngoài ra, cũng có một số bệnh lý khiến trẻ bị chân vòng kiềng như:

• Trẻ bị còi xương do thiếu hụt trầm trọng vitamin D và canxi khiến chân của trẻ không có khả năng chịu lực tốt dẫn đến tình trạng bị vòng kiềng
• Do bị bệnh Blount thường gặp ở các bé gái và trẻ có cân nặng dư thừa đang bị béo phì. Trẻ bị bệnh này sẽ gây ra các bất thường làm cản trở sự phát triển của ống chân khiến chân trẻ bị vòng kiềng
• Do trẻ bị loạn sản xương sụn khiến xương yếu và kém phát triển. Đây là nguyên nhân có nguy cơ cao khiến trẻ bị chân vòng kiềng
• Do trẻ bị ngộ độc chì, flo hoặc do trẻ bị gãy xương nhưng không được điều trị đúng cách

4. Trẻ bị chân vòng kiềng có nguy hiểm không?

Chân vòng kiềng là hiện tượng sinh lý bình thường và không nguy hiểm. Mặc dù việc biến dạng tạm thời không gây đau đớn, không cản trở quá trình vận động và sự phát triển xương của trẻ nhưng để tình trạng này kéo dài đến khi trẻ 3 tuổi và không được khắc phục, điều trị kịp thời sẽ dẫn đến các biến chứng về sau và làm ảnh hưởng đến vẻ bề ngoài khiến trẻ cảm thấy tự ti với mọi người xung quanh.

Trẻ bị chân vòng kiềng sẽ tự hết khi bé khoảng 3 tuổi

Dưới đây là một số biến chứng có thể xảy ra nếu không khắc phục tình trạng chân vòng kiềng kịp thời:

• Phần gối bị lỏng lẻo, các khớp gối không vững vàng khiến trẻ gặp khó khăn trong vấn đề di chuyển, mang các. Điều này có ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống sau này của trẻ
• Gây áp lực lớn lên các khớp gối, hông, mắt cá chân làm ảnh hưởng nghiêm trong đến khả năng đi lại, chạy nhảy, vận động của trẻ
• Làm gia tăng khả năng bị tích tụ vì chấn thương ở 3 khớp chính: gối, hông và mắt cá chân
• Làm tăng nguy cơ mắc các bệnh viêm khớp so với những trẻ không bị chân vòng kiềng

5. Trẻ bị chân vòng kiềng có khắc phục được không?

Chân vòng kiềng ở trẻ nhỏ không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ mà còn khiến nhiều bậc cha mẹ lo lắng về sức khỏe xương khớp của con. Dưới đây là một số biện pháp để khắc phục tình trạng này:

5.1 Sử dụng nẹp định hình

Trong y học, để khắc phục chân vòng kiềng thì sử dụng nẹp định hình là cách tốt nhất. Đây là dụng cụ chỉnh hình được sử dụng thường xuyên trong việc xử lý các vấn đề liên quan đến việc nắn chỉnh chân tay và các bộ phận khác của cơ thể.

Sử dụng nẹp định hình để khắc phục tình trạng chân vòng kiềng

Trẻ bị chân vòng kiềng có thể đeo nẹp vào ban đêm nhằm đưa các cấu trúc xương bị lệch dần trẻ về vị trí bình thường. Sau một khoảng thời gian đeo nẹp nhất định phần chân của trẻ sẽ được chỉnh dần độ cong và được cố định lại theo trục thẳng đứng, đồng nghĩa với việc tình trạng chân vòng kiềng ở trẻ được điều trị khỏi hoàn toàn.

5.2 Xây dựng chế độ ăn đầy đủ dinh dưỡng

Để sức khỏe và các cơ xương khớp của trẻ phát triển toàn diện, bố mẹ nên điều chỉnh chế độ dinh dưỡng cho trẻ sao cho phù hợp. Theo nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, phần lớn trẻ bị chân vòng kiềng là do tình trạng mật độ xương lỏng lẻo, các liên kết mô xương không đủ chặt chẽ. Do đó chân bị áp lực thường xuyên và chuyển sang cong tạo thành vòng kiềng. Việc thay đổi chế độ ăn với đa dạng các nhóm chất rất có lợi cho sự phát triển toàn diện của trẻ. Đặc biệt là việc bổ sung các loại thực phẩm chứa hàm lượng vitamin D và canxi dồi dào sẽ góp phần tăng liên kết mô xương sẽ cải thiện tình trạng chân vòng kiềng ở trẻ.

5.3 Thực hiện các bài tập vật lý trị liệu

Bài tập chân vòng kiềng thực chất là các bài tập vật lý trị liệu phù hợp với thể trạng của trẻ nhằm gia tăng sức mạnh cho các khớp và mô mềm.

Tập các bài tập trị liệu để khắc phục tình trạng chân vòng kiềng

Thực hiện các bài tập này thường xuyên sẽ hỗ trợ khôi phục tư thế đứng thẳng cho trẻ. Cùng với đó, bố mẹ bên kết hợp với việc xoa bóp, massage chân để thúc đẩy quá trình nắn chỉnh chân vòng kiềng về trạng thái bình thường.

6. Biện pháp phòng ngừa tình trạng chân vòng kiềng ở trẻ

Hiện nay chưa có biện pháp phòng ngừa tình trạng chân vòng kiềng ở trẻ nhưng bố mẹ có thể phòng tránh làm giảm nguy cơ này bằng các cách sau:

• Đối với trẻ đang bú mẹ, mẹ cần có chế độ dinh dưỡng cân bằng, phù hợp, đầy đủ dinh dưỡng để cung cấp cho trẻ nguồn sữa chất lượng nhất, hạn chế nguy cơ mắc các bệnh loạn sản xương sụn và di truyền cho con
• Với những trẻ ăn dặm, mẹ cần xây dựng thực đơn cho bé bắt đầu ăn dặm khoa học, chế độ dinh dưỡng phù hợp với từng giai đoạn phát triển của trẻ. Mẹ có thể tham khảo ý kiến từ các chuyên gia dinh dưỡng để giúp trẻ phát triển tốt nhất, tránh tình trạng con bị còi xương hoặc dị tật cơ xương khớp.
• Trong quá trình chăm sóc con nhỏ, mẹ cần chú ý quan sát và theo dõi tình trạng chân vòng kiềng của trẻ sát sao để phát hiện sớm và điều trị kịp thời, tránh để lâu ngày vì chân vòng kiềng mức độ càng nặng sẽ càng khó chữa trị.

Như vậy, chân vòng kiềng không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ khiến trẻ lớn lên bị tự ti mà còn là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề liên quan đến sức khỏe của trẻ. Trên đây là những thông tin liên quan đến tật chân vòng kiềng ở trẻ. Hy vọng đó là những thông tin hữu ích giúp mẹ có thêm nhiều kiến thức hay trong quá trình chăm con, giúp con luôn khỏe mạnh. Nếu thấy ý nghĩa đừng quên chia sẻ bài viết này của Moaz BéBé tới các mẹ bỉm sữa khác nhé!