0941.415.588Các chỉ số siêu âm thai: Hiểu đúng để theo dõi thai kỳ khỏe mạnh
By lúc
Cao Thao - - 78
Siêu âm thai là việc làm không thể thiếu trong quá trình chăm sóc sức khỏe thai kỳ. Tuy nhiên, nhiều mẹ bầu khi nhìn vào kết quả siêu âm lại bối rối vì hàng loạt chỉ số viết tắt như AC, BPD, FL, HC, EFW… Vậy các chỉ số siêu âm thai có ý nghĩa gì? Mỗi chỉ số phản ánh điều gì về sự phát triển của thai nhi? Bài viết dưới đây của Moaz BéBé sẽ giúp bạn hiểu rõ từng chỉ số quan trọng để an tâm hơn trong quá trình mang thai.
1. Tại sao mẹ bầu cần hiểu đúng các chỉ số trong siêu âm thai?
Hiểu đúng các chỉ số siêu âm thai không chỉ giúp mẹ bầu an tâm hơn trong quá trình mang thai mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc theo dõi sự phát triển toàn diện của thai nhi. Mỗi chỉ số đều cung cấp thông tin giá trị về sức khỏe, kích thước, tuổi thai và các nguy cơ tiềm ẩn trong thai kỳ.
Khi nắm rõ ý nghĩa của các chỉ số như BPD, FL, AC, HC, CRL hay EFW…, mẹ có thể:
- Hiểu được bé đang phát triển như thế nào, có đạt chuẩn theo từng giai đoạn thai kỳ hay không.
- Phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường, từ đó có cách xử lý kịp thời.
- Tự tin trao đổi với bác sĩ, đặt câu hỏi đúng và hiểu rõ hơn về những lời khuyên y khoa.
- Giảm bớt lo lắng khi nhận kết quả siêu âm, đặc biệt khi thấy chỉ số không hoàn toàn giống với bảng chuẩn.
2. Đọc đúng – hiểu đúng các chỉ số siêu âm thai
Với những thông tin được chia sẻ dưới đây, mẹ bầu sẽ chủ động hơn trong việc chăm sóc thai kỳ. Mẹ có thể xây dựng chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi phù hợp, giúp bé yêu phát triển tốt nhất ngay từ khi còn trong bụng mẹ:
>> Xem thêm: Cân nặng thai nhi theo tuần tuổi chuẩn nhất theo WHO
| Vấn đề quan tâm | Ý nghĩa |
| Chỉ số AC trong siêu âm thai là gì? | AC (Abdominal Circumference) là chu vi bụng thai nhi. Đây là một trong những chỉ số quan trọng để đánh giá sự phát triển thể chất của bé, đặc biệt là cân nặng và lượng mỡ dưới da. Chỉ số AC thường được sử dụng để tính toán trọng lượng thai nhi (EFW) và phát hiện các dấu hiệu suy dinh dưỡng hoặc thai to. |
| Chỉ số BPD trong siêu âm thai là gì? | BPD (Biparietal Diameter) là đường kính lưỡng đỉnh, tức khoảng cách giữa hai bên thái dương của thai nhi. Đây là chỉ số dùng để ước tính tuổi thai và đánh giá sự phát triển của não bộ. BPD bất thường có thể là dấu hiệu cảnh báo về vấn đề phát triển sọ não. |
| Chỉ số FL trong siêu âm thai là gì? | FL (Femur Length) là chiều dài xương đùi của thai nhi. Đây là chỉ số giúp đánh giá sự phát triển chiều cao của bé, đồng thời góp phần tính toán tuổi thai và cân nặng ước tính. FL quá ngắn có thể là dấu hiệu của chậm phát triển hoặc bất thường về di truyền. |
| Chỉ số HC trong siêu âm thai là gì? | HC (Head Circumference) là chu vi đầu của thai nhi, dùng để đánh giá kích thước và sự phát triển của não. Khi HC kết hợp với các chỉ số như BPD và AC sẽ giúp bác sĩ đánh giá toàn diện sự tăng trưởng của thai. |
| Chỉ số siêu âm 4D thai 21 tuần | Ở thai 21 tuần, siêu âm 4D không chỉ giúp mẹ “gặp mặt” con rõ nét hơn mà còn đo được nhiều chỉ số quan trọng như BPD, HC, FL, AC, EFW… Thời điểm này, bác sĩ cũng kiểm tra hình thái các cơ quan nội tạng, cột sống, tay chân và phát hiện dị tật nếu có. |
| Chỉ số CPR trong siêu âm thai là gì? | CPR (Cerebroplacental Ratio) là tỷ số giữa dòng máu đến não và nhau thai. Đây là chỉ số quan trọng đánh giá sự cung cấp oxy và dinh dưỡng cho thai nhi. CPR thấp có thể là dấu hiệu suy nhau thai, gây thiếu oxy cho bé. |
| Chỉ số RI trong siêu âm thai là gì? | RI (Resistance Index) là chỉ số kháng trở động mạch rốn hoặc động mạch tử cung. Chỉ số này cho biết mức độ cản trở dòng máu đến thai nhi. RI cao có thể là dấu hiệu nguy cơ tiền sản giật hoặc suy thai. |
| Chỉ số CRL trong siêu âm thai là gì? | CRL (Crown-Rump Length) là chiều dài từ đỉnh đầu đến mông của thai nhi, thường được đo ở tam cá nguyệt đầu tiên. Đây là chỉ số chuẩn để xác định tuổi thai trong 3 tháng đầu, rất chính xác. |
| Chỉ số PI trong siêu âm thai 12 tuần | PI (Pulsatility Index) là chỉ số đo dao động dòng máu trong mạch máu, thường áp dụng trong siêu âm doppler ở tuần 12 để tầm soát hội chứng Down hoặc các bất thường nhiễm sắc thể khác. |
| EDD trong siêu âm thai là gì? | EDD (Estimated Due Date) là ngày dự sinh – một trong những thông tin mẹ bầu mong chờ nhất. Ngày này được tính toán dựa trên các chỉ số như CRL hoặc BPD trong những lần siêu âm đầu tiên. |
| MSD trong siêu âm thai là gì? | MSD (Mean Sac Diameter) là đường kính trung bình của túi thai, đo trong những tuần đầu thai kỳ. Chỉ số này giúp đánh giá sự phát triển ban đầu của thai và kết hợp với CRL để xác định tuổi thai sớm. |
| APTD trong siêu âm thai là gì? | APTD (Anteroposterior Trunk Diameter) là đường kính trước – sau của thân mình thai nhi, dùng để đánh giá hình thái và thể tích ngực – bụng. |
| DAP là gì trong siêu âm thai? | DAP (Diameter of Abdomen Perpendicular) là đường kính bụng vuông góc – một chỉ số bổ trợ giúp đo chính xác vòng bụng và phát hiện dị tật nếu có. |
| Chỉ số GS trong siêu âm thai là gì? | GS (Gestational Sac) là túi thai – hình ảnh đầu tiên có thể thấy được qua siêu âm trong những tuần đầu. GS giúp xác định có thai trong tử cung hay ngoài tử cung. |
| Chỉ số GS trong siêu âm thai là gì? | GS (Gestational Sac) là túi thai – hình ảnh đầu tiên có thể thấy được qua siêu âm trong những tuần đầu. GS giúp xác định có thai trong tử cung hay ngoài tử cung. |
| Chỉ số BPV trong siêu âm thai là gì? | BPV (Brain Parenchymal Volume) là thể tích nhu mô não, thường được sử dụng để đánh giá sự phát triển não bộ của thai nhi, đặc biệt trong các trường hợp nghi ngờ chậm phát triển. |
| Chỉ số EFW trong siêu âm thai là gì? | EFW (Estimated Fetal Weight) là cân nặng ước tính của thai nhi, được tính dựa trên các chỉ số như BPD, AC, FL… Chỉ số này giúp bác sĩ theo dõi thai có phát triển đúng chuẩn hay không. |
3. Bảng theo dõi chỉ số siêu âm thai theo tuần chuẩn
Để dễ dàng nắm bắt quá trình phát triển của thai nhi, các bác sĩ thường dựa vào bảng chuẩn theo dõi các chỉ số siêu âm thai theo tuần. Bảng này tổng hợp các giá trị chuẩn tương ứng với từng chỉ số như BPD, FL, HC, AC, CRL… từ tuần thứ 5 đến tuần 40 của thai kỳ.
| Tuần thai | CRL (mm) | BPD (mm) | HC (mm) | AC (mm) | FL (mm) | EFW (gram) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 7 | 10 | |||||
| 8 | 16 | |||||
| 9 | 23 | |||||
| 10 | 33 | |||||
| 11 | 45 | |||||
| 12 | 55 | 21 | 75 | 60 | 9 | 15 |
| 13 | 70 | 24 | 85 | 65 | 12 | 25 |
| 14 | 27 | 95 | 75 | 15 | 50 | |
| 15 | 30 | 105 | 85 | 18 | 80 | |
| 16 | 34 | 115 | 95 | 22 | 120 | |
| 17 | 37 | 125 | 105 | 25 | 160 | |
| 18 | 40 | 135 | 115 | 28 | 200 | |
| 19 | 43 | 145 | 125 | 31 | 250 | |
| 20 | 46 | 155 | 135 | 34 | 300 | |
| 21 | 49 | 165 | 145 | 37 | 360 | |
| 22 | 52 | 175 | 155 | 40 | 430 | |
| 23 | 55 | 185 | 165 | 43 | 500 | |
| 24 | 58 | 195 | 175 | 46 | 580 | |
| 25 | 61 | 205 | 185 | 49 | 660 | |
| 26 | 64 | 215 | 195 | 52 | 760 | |
| 27 | 67 | 225 | 205 | 55 | 870 | |
| 28 | 70 | 235 | 215 | 58 | 1000 | |
| 29 | 73 | 245 | 225 | 61 | 1150 | |
| 30 | 76 | 255 | 235 | 64 | 1300 | |
| 31 | 79 | 265 | 245 | 67 | 1450 | |
| 32 | 82 | 275 | 255 | 70 | 1600 | |
| 33 | 85 | 285 | 265 | 73 | 1800 | |
| 34 | 88 | 295 | 275 | 76 | 2000 | |
| 35 | 91 | 305 | 285 | 79 | 2200 | |
| 36 | 94 | 315 | 295 | 82 | 2400 | |
| 37 | 97 | 325 | 305 | 85 | 2600 | |
| 38 | 100 | 335 | 315 | 88 | 2800 | |
| 39 | 103 | 345 | 325 | 91 | 3000 | |
| 40 | 106 | 355 | 335 | 94 | 3200 |
Như vậy, khi so sánh kết quả siêu âm của bé với bảng chuẩn, mẹ sẽ biết được bé đang phát triển bình thường, chậm hay nhanh hơn so với trung bình. Việc này không chỉ giúp bác sĩ đánh giá toàn diện sức khỏe thai nhi, mà còn giúp mẹ điều chỉnh chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và luyện tập sao cho phù hợp theo từng giai đoạn mang thai.
4. Các mốc khám thai quan trọng mẹ bầu không nên bỏ qua
Khám thai định kỳ là một phần không thể thiếu trong hành trình làm mẹ. Mỗi mốc khám thai đều có ý nghĩa riêng, giúp theo dõi sự phát triển của thai nhi và phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn. Dưới đây là những mốc khám thai quan trọng mẹ bầu nhất định phải ghi nhớ.
4.1 Khám thai lần đầu (tuần 5 – 8)
Đây là thời điểm mẹ vừa phát hiện mình có thai. Bác sĩ sẽ chỉ định siêu âm đầu dò để xác định: thai đã vào tử cung hay chưa? có tim thai hay không? và thai đơn hay đa thai? Đồng thời, mẹ sẽ được kiểm tra huyết áp, xét nghiệm máu, nước tiểu và được tư vấn chế độ dinh dưỡng, bổ sung axit folic để phòng ngừa dị tật ống thần kinh cho thai nhi.
4.2 Khám thai tuần 11 – 13: Đo độ mờ da gáy, tầm soát dị tật sớm
Đây là mốc siêu âm đo độ mờ da gáy để phát hiện sớm nguy cơ hội chứng Down và các bất thường nhiễm sắc thể. Mẹ cũng sẽ được chỉ định xét nghiệm máu kèm làm xét nghiệm Double test nếu cần. Mốc khám này cực kỳ quan trọng và chỉ có hiệu quả trong khoảng tuần 11 – 13 nên mẹ đừng bỏ lỡ.
4.3 Khám thai tuần 16 – 18: Tầm soát dị tật tiếp theo
Ở giai đoạn này, bác sĩ sẽ thực hiện siêu âm hình thái để kiểm tra sự phát triển của tim, thận, não, xương sống và chi của thai nhi. Một số trường hợp sẽ được làm Triple test – bộ 3 xét nghiệm máu giúp đánh giá nguy cơ dị tật bẩm sinh khác. Đây là bước tiếp theo của sàng lọc dị tật thai nhi trước sinh.
>> Xem thêm: Nhận biết sớm những dấu hiệu thai yếu trong 3 tháng đầu thai kỳ
4.4 Khám thai tuần 20 – 22: Siêu âm 4D hình thái học thai nhi
Đây là mốc khám rất quan trọng để đánh giá toàn diện các cơ quan nội tạng và cấu trúc hình thể của bé. Bác sĩ có thể phát hiện các bất thường về tim, não, cột sống, tay chân… thông qua siêu âm 4D. Mẹ cũng sẽ được biết giới tính thai nhi nếu muốn.
4.5 Khám thai tuần 24 – 28: Kiểm tra tiểu đường thai kỳ
Trong giai đoạn này, mẹ sẽ làm xét nghiệm dung nạp glucose để tầm soát tiểu đường thai kỳ – một biến chứng phổ biến có thể ảnh hưởng đến mẹ và bé. Đồng thời, bác sĩ sẽ kiểm tra huyết áp, cân nặng và siêu âm để đánh giá sự phát triển của thai nhi.
4.6 Khám thai tuần 30 – 32: Theo dõi tăng trưởng thai
Thai nhi đã phát triển gần hoàn chỉnh. Siêu âm lúc này sẽ cho biết trọng lượng thai nhi (EFW), lượng nước ối, vị trí nhau thai và tình trạng phát triển tổng quát. Đây là mốc quan trọng để phát hiện thai chậm phát triển trong tử cung nếu có.
4.7 Khám thai tuần 35 – 36: Chuẩn bị cho sinh nở
Bác sĩ sẽ đánh giá ngôi thai, cổ tử cung, tình trạng nước ối, đồng thời tư vấn cho mẹ kế hoạch sinh phù hợp (sinh thường hay sinh mổ). Những xét nghiệm cuối như HIV, viêm gan B, công thức máu… cũng được thực hiện để chuẩn bị cho ca sinh an toàn.
4.8 Khám thai tuần 38 – 40: Theo dõi chuyển dạ
Đây là những tuần cuối cùng trước khi “vỡ chum”. Mẹ cần khám thai mỗi tuần để theo dõi tim thai, cơn gò tử cung, đánh giá dấu hiệu chuyển dạ và cân nhắc thời điểm sinh. Nếu quá ngày dự sinh, bác sĩ có thể chỉ định biện pháp can thiệp phù hợp.
Việc hiểu rõ các chỉ số siêu âm thai giúp mẹ bầu theo dõi tốt hơn sự phát triển của bé yêu. Tuy nhiên, mẹ cũng đừng quá lo lắng nếu một vài chỉ số lệch chuẩn – vì bác sĩ sẽ là người đánh giá tổng thể dựa trên nhiều yếu tố. Hãy giữ tâm lý thoải mái, ăn uống đầy đủ và khám thai đúng lịch để con yêu phát triển khỏe mạnh từng ngày. Hy vọng bài viết của Moaz BéBé đã giúp mẹ hiểu hơn về các chỉ số siêu âm thai cũng như hiểu được tầm quan trọng của việc khám thai định kỳ. Chúc mẹ và bé có thai kỳ khỏe mạnh.
