Nhận biết dấu hiệu rạn da khi mang thai và cách phòng ngừa hiệu quả

Rạn da khi mang thai là hiện tượng thường gặp và khiến nhiều mẹ bầu lo lắng. Bởi rạn da không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ, mà còn khiến mẹ bầu bị ngứa ngáy, khó chịu nếu không được chăm sóc đúng cách. Bài viết dưới đây của Moaz BéBé sẽ giúp mẹ hiểu rõ dấu hiệu rạn da khi mang thai, nguyên nhân, phương pháp điều trị và cách phòng ngừa hiệu quả, an toàn.

1. Tìm hiểu rạn da là gì?

Rạn da (tên tiếng anh là stretch marks) là tình trạng da bị kéo căng quá mức, làm đứt gãy các sợi collagen và elastin trong lớp trung bì. Khi các mô liên kết dưới da bị phá vỡ sẽ tạo thành các vết sọc nhỏ, thường có màu đỏ, tím hoặc trắng tùy theo giai đoạn và cơ địa của  từng mẹ bầu.

Theo CDC (Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ), rạn da thường không gây hại về mặt sức khỏe, nhưng có thể ảnh hưởng đến tâm lý. Đặc biệt là phụ nữ mang thai họ rất nhạy cảm, khi bị rạn da họ có thể lo lắng và suy nghĩ thái quá làm ảnh hưởng tới tính thần và sự phát triển của thai nhi

2. Dấu hiệu rạn da khi mang thai

Các dấu hiệu rạn da khi mang thai thường xuất hiện dần dần và dễ bị bỏ qua nếu mẹ không để ý. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến có thể kể đến:

2.1 Trên da xuất hiện các vết đỏ, hồng hoặc tím

Một trong những dấu hiệu sớm và dễ nhận biết nhất của rạn da khi mang thai là sự xuất hiện của các vết sọc nhỏ có màu đỏ, hồng hoặc tím trên bề mặt da. Những vết này thường xuất hiện ở vùng bụng – nơi da bị kéo giãn nhiều nhất do sự phát triển của thai nhi và các vùng da khác như: ngực, đùi, hông,… Một số mẹ bị rạn da ở mông vì tăng cân quá nhanh hoặc nội tiết thay đổi.

2.2 Xuất hiện cảm giác ngứa nhẹ hoặc châm chích tại vùng da sắp bị rạn

Trước khi các vết rạn xuất hiện rõ ràng, mẹ bầu sẽ cảm thấy ngứa ngáy, căng tức hoặc như bị châm chích nhẹ ở những vùng da đang bị kéo căng. Đây là dấu hiệu cho thấy da đang mất độ đàn hồi và có nguy cơ bị rạn. Việc dưỡng ẩm đều đặn và massage nhẹ nhàng ở thời điểm này là rất cần thiết. Nó có thể giúp giảm tình trạng ngứa và hạn chế mức độ rạn da.

2.3 Da mỏng hơn và nhạy cảm hơn bình thường

Khi sắp bị rạn, làn da ở những khu vực chịu áp lực lớn sẽ trở nên mỏng hơn, nhạy cảm và dễ bị tổn thương hơn. Mẹ bầu có thể cảm nhận được vùng da này khô ráp, thiếu đàn hồi hoặc dễ ửng đỏ khi bị tác động nhẹ. Đây là dấu hiệu cảnh báo rằng các sợi collagen dưới da đang suy yếu, dễ dẫn đến hình thành vết rạn nếu không được chăm sóc kịp thời.

3. Mẹ bầu bị rạn da khi nào?

Rạn da khi mang thai thường không xuất hiện ngay từ đầu thai kỳ mà sẽ dần rõ rệt hơn khi bụng bầu lớn lên theo từng giai đoạn của thai kỳ. Theo thống kê, phần lớn mẹ bầu bắt đầu thấy các dấu hiệu rạn da từ tam cá nguyệt thứ hai, khoảng tuần thai thứ 13–21. Bởi đây là giai đoạn thai nhi bắt đầu phát triển mạnh, khiến da vùng bụng, ngực, đùi và hông bị kéo căng nhanh chóng.

Tuy nhiên, một số mẹ có làn da đàn hồi tốt, chế độ ăn uống cân đối, dưỡng ẩm đầy đủ thì rạn da có thể xuất hiện muộn hơn hoặc rất ít. Ngược lại, những mẹ tăng cân nhanh, thai lớn hoặc mang đa thai hoặc có tiền sử rạn da từ lần mang thai trước thì các vết rạn có thể xuất hiện ngay từ tháng thứ 3.

Đặc biệt, rạn da có thể phát triển âm thầm trong vài tuần đầu trước khi mẹ nhận thấy bằng mắt thường. Ban đầu, da chỉ hơi căng, có cảm giác ngứa nhẹ, nhưng sau đó sẽ dần xuất hiện các vết rạn đỏ hoặc tím rõ rệt. Chính vì vậy, việc chủ động dưỡng da và phòng ngừa rạn da từ sớm – ngay từ khi biết tin mang thai – là cách hiệu quả nhất để làm chậm quá trình hình thành rạn da và giảm thiểu tổn thương cho làn da của mẹ.

4. Đối tượng nào dễ bị rạn da?

Không phải mẹ bầu nào cũng bị rạn da, nhưng các yếu tố sau có thể làm tăng nguy cơ bị rạn da ở mẹ bầu:

• Cơ địa da kém đàn hồi, thiếu collagen.
• Mẹ tăng cân không kiểm soát, vượt mức khuyến cáo.
• Mang thai đôi hoặc đa thai.
• Thai nhi lớn.
• Có tiền sử rạn da trong gia đình.
• Mang thai lần đầu hoặc sau tuổi 30.

>> Xem thêm: Bảng tăng cân nặng chuẩn của mẹ bầu: Mẹ bầu tăng cân quá nhanh phải làm sao?

5. Mẹ bầu bị rạn da có nguy hiểm không?

Rạn da khi mang thai có hết không? – Đây là câu hỏi luôn được rất nhiều mẹ quan tâm. Câu trả lời là: Rạn da không gây nguy hiểm đến sức khỏe mẹ và bé, nhưng lại ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sự tự tin của mẹ sau sinh.

Các vết rạn đỏ khi mang thai có khả năng mờ dần theo thời gian, nhưng khó biến mất hoàn toàn nếu không can thiệp điều trị.

6. Nguyên nhân dẫn đến rạn da khi mang thai

6.1 Da bị kéo giãn quá nhanh do tăng cân hoặc sự phát triển của thai nhi

Khi mang thai, cơ thể mẹ bầu tăng cân nhanh chóng, đặc biệt là ở vùng bụng, ngực và đùi – nơi tích tụ nhiều mỡ và chịu áp lực từ sự phát triển của thai nhi. Làn da không kịp thích nghi với tốc độ giãn nở đột ngột sẽ dẫn đến đứt gãy các sợi collagen và elastin trong lớp trung bì. Đây là nguyên nhân chính làm xuất hiện dấu hiệu rạn da khi mang bầu, và cũng là lý do vì sao các chuyên gia khuyến cáo mẹ nên kiểm soát cân nặng trong mức hợp lý suốt thai kỳ.

6.2 Độ đàn hồi của da giảm do thay đổi nội tiết tố

Trong thai kỳ, nồng độ hormone cortisol tăng cao – đây là một loại hormone có thể làm yếu cấu trúc da bằng cách làm giảm sản sinh collagen và elastin. Khi các sợi liên kết bị suy yếu, nên làn da mất khả năng đàn hồi và dễ bị rạn khi chịu áp lực kéo giãn.

6.3 Thiếu hụt dưỡng chất thiết yếu cho làn da

Cơ thể mẹ bầu nếu không được bổ sung đầy đủ các vitamin và khoáng chất cần thiết như vitamin A, E, C, kẽm và collagen sẽ khiến da yếu đi, kém đàn hồi và dễ bị tổn thương. Đặc biệt là Vitamin C – dưỡng chất quan trọng hỗ trợ sản sinh collagen – thành phần thiết yếu giúp duy trì độ săn chắc của da.

6.4 Lười vận động khiến lưu thông máu kém

Việc ít vận động, ngồi hoặc nằm quá lâu khiến tuần hoàn máu dưới da không được lưu thông tốt, làm giảm khả năng tái tạo tế bào da và giữ ẩm tự nhiên. Khi da bị thiếu máu nuôi dưỡng, các mô liên kết sẽ bị suy yếu nên làn da càng trở nên mỏng hơn và dễ tổn thương, hình thành vết rạn.

7. Phương pháp điều trị rạn da khi mang thai an toàn, hiệu quả

Hiện nay, có nhiều phương pháp giúp cải thiện rạn da, bao gồm:

7.1 Dưỡng ẩm da bằng kem đặc trị hoặc dầu thiên nhiên

Đây là phương pháp đơn giản và an toàn nhất. Mẹ bầu có thể sử dụng các loại kem dưỡng chứa vitamin E, bơ cacao, dầu hạnh nhân, dầu jojoba, hoặc các sản phẩm dành riêng cho phụ nữ mang thai để giúp da mềm mại, tăng độ đàn hồi. Việc dưỡng ẩm đều đặn ngay từ tam cá nguyệt đầu tiên có thể hạn chế mức độ rạn và làm dịu các vết rạn đỏ mới.

7.2 Điều trị bằng phương pháp dân gian, nguyên liệu tự nhiên

Nhiều mẹ bầu ưa chuộng các phương pháp điều trị rạn da từ thiên nhiên vì tính an toàn, lành tính. Và chúng phát huy hiệu quả tốt nhất với vết rạn mới, đang trong giai đoạn đỏ hoặc tím, và cần kiên trì sử dụng ít nhất 1–2 tháng mới thấy rõ cải thiện.

Dưới đây là một số cách phổ biến:

• Thoa dầu dừa nguyên chất lên vùng da bị rạn mỗi tối để làm mềm da và cải thiện vết rạn sau sinh.
• Bôi gel nha đam (lô hội) để làm dịu và tái tạo tế bào da
• Nghệ tươi hoặc tinh bột nghệ trộn với sữa chua không đường hoặc dầu ô liu tạo hỗn hợp đắp da, giúp sáng da và mờ vết rạn.
• Trứng gà và dầu ô liu giúp phục hồi tế bào da hiệu quả

7.3 Phương pháp hiện đại sau sinh: laser, lăn kim, peel da

Với các mẹ sau sinh, nếu vết rạn đã chuyển sang màu trắng, mờ nhưng vẫn gây mất thẩm mỹ, có thể cân nhắc áp dụng các phương pháp hiện đại dưới sự chỉ định của bác sĩ da liễu như:

• Laser Fractional CO2 giúp tái tạo da, làm mờ vết rạn.
• Lăn kim vi điểm có tác dụng kích thích sản sinh collagen tự nhiên.
• Peel da bằng acid nhẹ giúp tái tạo bề mặt da.

7.4 Bổ sung dưỡng chất từ bên trong

Ngoài chăm sóc bên ngoài, việc bổ sung thực phẩm giàu vitamin C, E, kẽm, collagen qua chế độ ăn hoặc viên uống sau sinh sẽ hỗ trợ phục hồi làn da ngay từ bên trong. Một số loại trái cây như: cam, dâu, kiwi, rau xanh và các loại hạt đều là nguồn dinh dưỡng tốt cho làn da của mẹ bầu và mẹ sau sinh.

Tổ chức WHO cũng khuyến cáo rằng việc chăm sóc da đúng cách và bổ sung dinh dưỡng đầy đủ trong thai kỳ có thể giúp hạn chế nguy cơ rạn da.

8. Cách phòng ngừa rạn da khi mang thai

Một số biện pháp giúp mẹ phòng ngừa rạn da hiệu quả mẹ bầu có thể thực hiện như:

• Dưỡng ẩm da đều đặn ngay từ khi biết tin mang thai.
• Kiểm soát cân nặng hợp lý trong thai kỳ, không nên tăng cân quá nhanh khiến da không kịp thích nghi với sự thay đổi của cơ thể
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, không ăn quá nhiều tinh bột hay đồ ngọt
• Uống đủ nước mỗi ngày để làn da duy trì được độ đàn hồi tốt nhất.
• Tăng cường thực phẩm giàu collagen và vitamin C như: cá hồi, trứng, quả bơ, cam, dâu tây, kiwi, các loại hạt, rau lá xanh và nước hầm xương để bảo vệ làn da ngay từ bên trong.
• Tập thể dục nhẹ nhàng bằng cách đi bộ hoặc tập yoga bầu,… giúp da khỏe và lưu thông máu tốt
• Tránh gãi mạnh hoặc chà xát vùng da bụng khi ngứa. Thay vào đó mẹ bầu nên dùng tay sạch massage nhẹ nhàng với dầu dưỡng hoặc sử dụng khăn ấm để làm dịu cảm giác ngứa.
• Mặc đồ thoải mái, chất liệu thấm hút tốt để da được “thở”, giảm căng tức và hạn chế tổn thương khi vận động.

>> Xem thêm: Cách giảm mệt mỏi khi mang thai 3 tháng đầu cho mẹ bầu

Hình ảnh rạn da khi mang thai thường khiến nhiều mẹ lo lắng, nhưng nếu được phát hiện sớm và chăm sóc đúng cách, mẹ hoàn toàn có thể giữ được làn da khỏe mạnh và tự tin hơn trong hành trình làm mẹ. Hy vọng bài viết của Moaz BéBé đã giúp mẹ có thêm kiến thức hữu ích để bảo vệ làn da của mình trong suốt thai kỳ.

Nguồn tham khảo: Stretch marks in pregnancy