Thai ngôi mông là gì? Ngôi mông có sinh thường được không?

Trong thai kỳ, tư thế và ngôi thai đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định mẹ sinh thường hay sinh mổ. Thông thường, phần lớn các trường hợp thai nhi sẽ quay đầu xuống dưới để chuẩn bị cho quá trình chuyển dạ. Tuy nhiên, có khoảng 3–4% trường hợp, lại ở tư thế quay mông xuống dưới, được gọi là ngôi mông. Vậy ngôi mông là gì, có nguy hiểm không và có thể sinh thường được không? Bài viết dưới đây của Moaz BéBé sẽ giúp mẹ bầu hiểu rõ hơn về ngôi thai này để có sự chuẩn bị tốt nhất cho hành trình sinh nở sắp tới

1. Thai ngôi mông là gì?

Thai ngôi mông là tư thế thai nhi nằm trong bụng mẹ với phần mông hoặc chân hướng xuống cổ tử cung thay vì đầu. Ở khoảng tuần thai thứ 32, hầu hết thai nhi sẽ bắt đầu quay đầu xuống khung chậu của mẹ để sẵn sàng cho quá trình sinh nở. Tuy nhiên, không phải bé nào cũng quay đầu đúng vị trí. Một số trường hợp, thai nhi lại đưa mông hoặc chân xuống phía cửa tử cung. Tư thế này được gọi là ngôi mông, hay còn được nhiều người quen gọi là ngôi ngược. (Tham khảo)

Ngôi mông được xem là một trong những dạng ngôi thai bất thường, gây khó khăn cho việc sinh thường. Tình trạng này thường được phát hiện từ tuần thai 32–36 của thai kỳ thông qua việc siêu âm hoặc khám lâm sàng. Việc chẩn đoán sớm ngôi thai giúp bác sĩ có kế hoạch theo dõi và đưa ra phương án sinh an toàn cho cả mẹ và bé.

2. Các loại thai nhi ngôi mông

Hiện tại, ngôi mông được chia thành nhiều dạng khác nhau, tùy theo vị trí mông và chân của thai nhi, ví dụ:

• Ngôi mông đủ: Mông thai nhi quay xuống dưới, chân duỗi thẳng lên phía đầu. Đây là dạng ngôi mông phổ biến nhất.
• Ngôi mông thiếu kiểu chân: Một hoặc cả hai chân của thai nhi duỗi xuống dưới. Trường hợp này rất dễ gây sa dây rốn khi chuyển dạ rất nguy hiểm.
• Ngôi mông thiếu kiểu ngồi xổm: Thai ngồi xổm với cả mông và bàn chân cùng hướng xuống dưới.
• Ngôi mông kiểu gối: Phần đùi thai nhi ở dạng gập, cẳng chân duỗi, gối xuống trước.

Có thể nói, mỗi dạng ngôi mông sẽ có ảnh hưởng nhất định đến quá trình sinh và quyết định phương pháp sinh thường hay sinh mổ.

3. Tại sao thai nhi ở ngôi mông?

Hầu hết trong những tuần cuối thai kỳ, thai nhi sẽ quay đầu xuống dưới để chuẩn bị cho hành trình chào đời. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, thai nhi lại ở tư thế mông quay xuống dưới. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, trong đó bao gồm cả yếu tố từ mẹ và từ thai nhi như:

• Tử cung của mẹ có bất thường về hình dạng hoặc cấu trúc: Một số mẹ có tử cung bất thường như tử cung đôi, tử cung vách ngăn hoặc tử cung có sẹo do từng phẫu thuật trước đó. Đây đều là những yếu tố này có thể khiến thai nhi bị hạn chế không gian, khó xoay đầu xuống dưới nên con vẫn ở vị trí ngôi thai mông
• Do lượng nước ối quá nhiều hoặc quá ít: Lượng nước ối đóng vai trò quan trọng trong việc giúp bé di chuyển và xoay người. Khi đa ối, bé có thể xoay nhiều hướng nên thường xảy ra trường hợp thai nhi ở ngôi bất thường. Ngược lại, khi thiểu ối, thai nhi bị hạn chế cử động, khó quay đầu xuống khung chậu, dẫn đến ngôi mông.
• Do thai nhi bị dây rốn quấn cổ hoặc vị trí nhau thai bất thường: Trong một số trường hợp, dây rốn quấn cổ, quấn thân có thể cản trở việc thai nhi xoay đầu xuống. Bên cạnh đó, nhau bám thấp hoặc nhau tiền đạo cũng khiến bé khó thay đổi tư thế, làm tăng khả năng ngôi mông.
• Thai nhi có bất thường về sức khỏe: Nếu thai nhi bị dị tật bẩm sinh như: bất thường hệ thần kinh hoặc hệ cơ xương khớp con rất khó quay đầu nên thai nhi ở vị trí ngôi mông là rất cao. Tuy nhiên, trường hợp này rất hiếm khi xảy ra
• Sinh đôi hoặc đa thai: Với các mẹ bầu mang song thai hoặc đa thai, không gian trong tử cung bị hạn chế khiến một hoặc nhiều thai nhi khó xoay đầu xuống, từ đó dễ gặp ngôi mông.
• Thời điểm của thai kỳ: Thông thường, khoảng từ tuần 20 – 28, thai ngôi mông là khá phổ biến vì bé còn nhiều không gian để di chuyển. Tuy nhiên, từ tuần 32 – 36, hầu hết thai nhi sẽ quay đầu xuống. Nếu đến tuần 37 – 39 mà bé vẫn ở ngôi mông, khả năng cao là bé sẽ giữ nguyên tư thế này đến khi sinh.

4. Thai nhi ngôi mông nguy hiểm không?

Ngôi mông là một trong những ngôi thai trong sản khoa xem là tình trạng bất thường. Theo thống kê, ngôi mông chiếm khoảng 3–4% các ca mang thai đủ tháng. Ở tư thế này, thay vì phần đầu hướng xuống dưới để thuận lợi cho việc sinh thường, thì mông hoặc chân của thai nhi lại quay xuống cổ tử cung. Điều này khiến quá trình sinh nở trở nên khó khăn và tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho cả mẹ lẫn bé.

4.1 Mức độ nguy hiểm đối với mẹ bầu

Mẹ bầu mang thai ngôi mông có thể dẫn đến chuyển dạ kéo dài nên tần suất các cơn đau xảy ra sẽ nhiều hơn. Đặc biệt, mẹ bầu có thể bị băng huyết sau sinh và tăng nguy cơ phải sinh mổ.

Trường hợp thai ở ngôi mông, mẹ sinh thường, sản phụ sau sinh có thể gặp biến chứng như: rách cổ tử cung hoặc tổn thương đường sinh dục do phần mông và chân thai nhi không trơn tru như phần đầu.

4.2 Mức độ nguy hiểm đối với thai nhi

Khi ở ngôi mông, thai nhi có nguy cơ gặp phải biến chứng càng cao. Bởi khi sinh thường, đầu bé ra sau cùng nên dễ bị kẹt lại ở cổ tử cung, gây thiếu oxy, ngạt hoặc thậm chí tử vong nếu không được xử trí kịp thời.

Ngoài ra, ngôi mông cũng dễ khiến bé bị chấn thương như gãy xương, trật khớp hoặc tổn thương thần kinh trong quá trình sinh.

Vì thế, ngôi môi được đánh giá là tình trạng nguy hiểm đặc biệt là khi mẹ bầu mong muốn sinh thường. Trong phần lớn trường hợp, bác sĩ thường khuyến nghị sinh mổ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé. Tuy nhiên, mức độ nguy hiểm còn phụ thuộc vào loại ngôi mông, kích thước thai, tình trạng sức khỏe của mẹ và kinh nghiệm của bác sĩ sản khoa nên cha mẹ cũng không nên quá lo lắng.

5. Thai ngôi mông có sinh thường được không?

Thai ngôi mông, mẹ muốn sinh thường chỉ được xem xét trong trường hợp:

• Mẹ bầu có khung xương chậu rộng, thuận lợi, tử cung co bóp tốt và không có bệnh lý sản khoa kèm theo.
• Thai nhi không quá to thường dưới 3kg và có cân nặng phù hợp với khung chậu của mẹ.
• Ngôi mông thuận lợi, ví dụ như ngôi mông đủ gồm mông quay xuống, hai chân co gập giúp quá trình di chuyển của bé qua ống sinh dễ dàng hơn.
• Bác sĩ và ekip sản khoa có kinh nghiệm xử trí sinh ngôi mông, vì đây là tình huống đòi hỏi kỹ năng và sự theo dõi sát sao để kịp thời xử lý biến chứng nếu xảy ra.

Tuy nhiên, mẹ cũng nên lưu ý rằng ngay cả trong những điều kiện thuận lợi, sinh thường ngôi mông vẫn tiềm ẩn rủi ro.

6. Thai nhi ngôi mông cần xử lý như nào?

Để xử trí thai ngôi mông, bác sĩ có thể áp dụng các biện pháp như:

• Theo dõi định kỳ: Siêu âm thường xuyên để đánh giá tư thế thai.
• Thủ thuật xoay thai ngoài (ECV): Thường thực hiện ở tuần 36–37, bác sĩ dùng tay xoay thai từ ngôi mông sang ngôi đầu qua thành bụng. Tuy nhiên, thủ thuật này không phải lúc nào cũng thành công và có thể gây biến chứng.
• Chọn phương pháp sinh phù hợp: Nếu thai không quay đầu, đa phần sẽ được chỉ định sinh mổ.

7. Các câu hỏi liên quan đến thai ngôi mông

7.1 Ngôi mông có tự xoay được không?

Câu trả lời: Trong nhiều trường hợp, thai có thể tự quay đầu trước tuần 37. Sau thời điểm này, khả năng xoay ngôi sẽ giảm dần.

7.2 Có bài tập nào giúp thai xoay đầu không?

Câu trả lời: Có một số bài tập mẹ bầu có thể áp dụng như: nằm nghiêng, tư thế gối – ngực, ngồi trên bóng tập yoga,… nhưng mẹ cũng đừng quên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện.

7.3 Ngôi mông có di truyền không?

Câu trả lời: Hiện chưa có bằng chứng khoa học nào cho thấy ngôi mông mang tính di truyền.

7.4 Khi nào cần nhập viện nếu thai ngôi mông?

Câu trả lời: Khi mẹ bầu thấy cơ thể có dấu hiệu chuyển dạ, ra máu âm đạo, đau bụng nhiều hoặc vỡ ối.

>> Tham khảo: Ngôi thai đầu hạ vị là gì? Ngôi thuận có phải sinh sớm?

Hy vọng qua các thông tin Moaz BéBé chia sẻ phía trên, bạn đã biết được ngôi mông là gì và hiểu được mức độ nguy hiểm khi thai nhi ở ngôi mông. Có thể nói, đây là một dạng ngôi thai bất thường, có thể gây khó khăn và rủi ro trong quá trình sinh nở. Việc phát hiện sớm qua siêu âm và theo dõi sát sao sẽ giúp bác sĩ đưa ra phương án sinh an toàn. Như vậy, dù là sinh thường hay sinh mổ, mẹ bầu cũng cần chuẩn bị tâm lý vững vàng, chăm sóc thai kỳ tốt để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé nhé!