Bị chuột rút khi mang thai là thiếu chất gì? Cách phòng ngừa và xử lý hiệu quả

Nhiều mẹ bầu thường băn khoăn không biết bị chuột rút khi mang thai là thiếu chất gì, đặc biệt khi những cơn co cơ đau nhói thường xuất hiện về đêm. Đây là hiện tượng phổ biến trong thai kỳ và có thể khiến mẹ lo lắng, khó chịu. Việc hiểu rõ nguyên nhân sẽ giúp mẹ biết cách bổ sung dưỡng chất cần thiết và phòng ngừa tình trạng chuột rút hiệu quả hơn.

1. Mẹ bầu bị chuột rút khi mang thai là như thế nào?

Chuột rút (vọp bẻ) là tình trạng cơ bắp co thắt đột ngột, thường gặp nhất ở vùng bắp chân, gây cảm giác căng cứng và đau nhói khó chịu. Khi mang thai, hiện tượng này có thể xảy ra bất cứ lúc nào, nhưng thường xuất hiện về đêm hoặc khi mẹ bầu duy trì một tư thế quá lâu, khiến cơ bị mỏi và tuần hoàn kém.

Khi mang thai, mẹ bầu có thể bị chuột rút ngay khi bắt đầu giấc ngủ. Hiện tượng này thường xuất hiện từ tháng thứ ba của thai kỳ và xuất hiện ngày càng thường xuyên hơn khi thai nhi lớn dần. Chuột rút thường xảy ra ở bắp chân, đùi, bàn chân, đôi khi ở tay hoặc thân mình, gây đau nhói và cứng cơ. Nếu xuất hiện chuột rút vùng bụng, mẹ cần đặc biệt lưu ý vì có thể liên quan đến nguy cơ sảy thai. Trong trường hợp kèm theo ra máu, đau dữ dội ở bụng, vai hoặc sốt, mẹ bầu nên đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Nguyên nhân bị chuột rút khi mang thai có thể xuất phát từ nhiều yếu tố như tăng cân nhanh, cơ thể mất nước, ít vận động, ngồi hoặc đứng quá lâu, tư thế ngủ không đúng, nhưng phổ biến nhất là do thiếu hụt các khoáng chất quan trọng cần thiết cho cơ thể trong thai kỳ.

>> Xem thêm: Nhận biết các dấu hiệu động thai và cách phòng tránh hiệu quả

2. Chuột rút ở bụng khi mang thai như thế nào? Có nguy hiểm không?

Chuột rút ở bụng khi mang thai là hiện tượng ít gặp hơn so với chuột rút ở chân, nhưng lại cần được mẹ bầu đặc biệt lưu ý vì có thể tiềm ẩn những nguy cơ sức khỏe. Thông thường, các cơn chuột rút nhẹ ở bụng trong tháng đầu là dấu hiệu cho thấy trứng đã thụ tinh và đang làm tổ trong tử cung, đây là một phản ứng bình thường của cơ thể khi hormone tăng cao và tử cung bắt đầu giãn nở. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài, đau âm ỉ hoặc chuyển thành đau quặn, mẹ nên đến bệnh viện kiểm tra ngay để loại trừ các vấn đề nguy hiểm.

Một số tình trạng nguy hiểm có thể bị nhầm với chuột rút ở bụng khi mang thai bao gồm: thai ngoài tử cung, nguy cơ sảy thai (đau quặn kèm ra máu), tiền sản giật (đau dữ dội vùng bụng trên), dấu hiệu sinh non (chuột rút kèm đau lưng khi tử cung giãn nở sớm), hoặc viêm đường tiết niệu (đau buốt khi tiểu, đau bụng dưới). Đặc biệt, nếu cơn đau kéo dài trên 1 giờ đồng hồ, mẹ cần nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và xử lý kịp thời, tránh nguy cơ thai nhi bị tách khỏi tử cung.

3. Bị chuột rút khi mang thai là thiếu chất gì?

Để xác định nguyên nhân bị chuột rút khi mang thai là thiếu chất gì, mẹ bầu hãy cùng tìm hiểu những vi chất quan trọng thường dễ bị thiếu hụt dưới đây:

3.1 Mẹ bầu bị chuột rút khi mang thai do thiếu Canxi

Canxi là khoáng chất quan trọng giúp duy trì hoạt động ổn định của cơ và hệ thần kinh. Khi mang thai, nhu cầu canxi của cơ thể tăng cao để đáp ứng cho cả mẹ và sự phát triển của thai nhi. Nếu không được bổ sung đủ, lượng canxi trong máu giảm sẽ khiến các cơ co thắt bất thường, gây nên hiện tượng chuột rút, đặc biệt là ở chân. Tình trạng này không chỉ gây đau đớn, khó chịu mà còn có thể đi kèm triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, thậm chí ngất xỉu nếu hạ canxi quá mức.

3.2 Bị chuột rút khi mang thai do thiếu Magie

Canxi và magie là hai khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự co giãn tự nhiên của cơ bắp và hỗ trợ hệ thần kinh hoạt động ổn định. Khi cơ thể mẹ bầu bị thiếu magie, do chế độ ăn uống thiếu ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, rau xanh hoặc trái cây tươi sẽ khiến các cơ có thể bị rối loạn trong quá trình truyền dẫn tín hiệu, dễ co thắt và gây cảm giác căng cứng khó chịu. Dù tình trạng này không quá nghiêm trọng, nhưng nếu kéo dài, mẹ vẫn có thể gặp hiện tượng chuột rút thường xuyên, đặc biệt vào ban đêm hoặc khi thay đổi tư thế đột ngột.

3.3 Bị chuột rút do thiếu Kali

Kali là một trong những khoáng chất điện giải quan trọng, đóng vai trò duy trì hoạt động ổn định của cơ bắp và hệ thần kinh. Khi cơ thể bị thiếu hoặc mất cân bằng kali, các tế bào cơ không thể truyền tín hiệu co giãn đúng cách, dẫn đến hiện tượng co cứng và xuất hiện chuột rút, đặc biệt là ở chân.

Chuột rút khi mang thai ngoài nguyên nhân thiếu khoáng chất còn có thể do mất cân bằng nước và thiếu oxy. Khi cơ thể thiếu nước, điện giải rối loạn hoặc thiếu oxy do mệt mỏi, cơ bắp dễ co rút và gây đau, đặc biệt khi mẹ ra nhiều mồ hôi mà không bù đủ nước và muối khoáng.

4. Cách xử lý khi bị chuột rút khi mang thai

Khi cơn chuột rút xảy ra, mẹ bầu không nên quá hoảng sợ mà hãy bình tĩnh xử lý đúng cách để nhanh chóng làm dịu cảm giác đau:

Trước tiên, dừng mọi hoạt động và duỗi thẳng chân, nhẹ nhàng kéo mũi chân về phía đầu gối để làm giãn cơ bắp đang co rút. Giữ tư thế này trong vài chục giây cho đến khi cơn đau giảm dần. Nếu cơn co rút quá mạnh, mẹ có thể nhờ người thân hỗ trợ thực hiện động tác này để tránh bị đau thêm.

Sau đó, xoa bóp nhẹ vùng cơ bị chuột rút theo hướng từ dưới lên trên để kích thích lưu thông máu, giúp cơ thư giãn nhanh hơn. Mẹ cũng có thể chườm ấm hoặc ngâm chân trong nước ấm vài phút để giảm cảm giác đau và tê cứng.

Ngoài ra, việc hít thở sâu và đều trong lúc bị chuột rút sẽ giúp cơ thể thư giãn, ổn định nhịp tim và làm giảm căng thẳng cho cơ bắp.

Trong trường hợp cơn chuột rút kéo dài, tái phát nhiều lần hoặc đi kèm với các triệu chứng bất thường như sưng, đau dữ dội hay tê bì kéo dài, mẹ bầu nên đến cơ sở y tế để được kiểm tra. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo tình trạng thiếu chất hoặc vấn đề về tuần hoàn cần được can thiệp kịp thời.

5. Mẹ bầu nên bổ sung loại thực phẩm nào để hạn chế chuột rút khi mang thai

Nhiều mẹ bầu thắc mắc bị chuột rút nên ăn gì để mau hết và không tái phát. Dưới đây Moaz sẽ gợi ý những thực phẩm mẹ nên bổ sung thường xuyên:

5.1 Quả bơ

Bơ là loại quả giàu kali và magie, đấy là hai khoáng chất thiết yếu giúp cơ bắp hoạt động ổn định và giảm co thắt. Ngoài ra, chất béo lành mạnh trong bơ còn giúp tăng năng lượng và hỗ trợ tim mạch, rất tốt cho phụ nữ mang thai.

5.2 Khoai lang

Khoai lang không chỉ giàu tinh bột chuyển hóa chậm giúp no lâu mà còn chứa canxi, kali và magie giúp ngăn ngừa chuột rút hiệu quả. Ăn khoai lang thường xuyên còn hỗ trợ tiêu hóa, kiểm soát cân nặng và ổn định đường huyết trong thai kỳ.

5.3 Sữa chua

Là nguồn canxi và protein dồi dào, sữa chua giúp cơ bắp co giãn linh hoạt và duy trì xương chắc khỏe. Canxi trong sữa chua còn giúp giảm nguy cơ chuột rút, đồng thời hỗ trợ hấp thu các khoáng chất khác tốt hơn.

5.4 Nước hầm xương

Nước hầm xương cung cấp chất điện giải tự nhiên, canxi và collagen giúp duy trì độ ẩm, hạn chế mất nước và giảm nguy cơ co cơ. Mẹ bầu có thể dùng như món canh hoặc nước dùng trong bữa ăn hàng ngày.

5.5 Bổ sung vitamin và khoáng chất

Để hạn chế chuột rút, mẹ bầu nên tăng cường vitamin B6, D và E cùng khoáng chất như canxi, magie và kali. Vitamin B6 giúp điều hòa co cơ, vitamin D hỗ trợ hấp thu canxi, còn vitamin E cải thiện tuần hoàn máu, giúp cơ bắp thư giãn tự nhiên hơn.

6. Cách phòng tránh chuột rút khi mang thai hiệu quả

Để hạn chế tình trạng chuột rút gây khó chịu trong thai kỳ, mẹ bầu có thể chủ động thực hiện một số biện pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt dưới đây:

• Tránh ngồi hoặc đứng quá lâu ở một tư thế, đặc biệt với mẹ bầu làm việc văn phòng. Nên co duỗi bắp chân và vận động nhẹ sau mỗi giờ làm việc.
• Duy trì thói quen vận động đều đặn, tránh làm việc quá sức hoặc ngồi yên một chỗ quá lâu.
• Tập các bài thể dục nhẹ như đi bộ, yoga hoặc bơi lội để tăng cường lưu thông máu và trao đổi chất.
• Massage nhẹ nhàng từ đùi xuống bắp chân, bàn chân và ngón chân để giảm căng cơ và giúp máu lưu thông tốt hơn.
• Khi ngủ, nên gác chân lên gối cao và nằm nghiêng sang bên trái để cải thiện tuần hoàn máu, đặc biệt ở vùng chân.
• Tắm nước ấm hoặc ngâm chân trong nước nóng pha muối và gừng trước khi ngủ để ngăn chuột rút ban đêm.
• Chọn giày dép êm, có phần gót vững chắc giúp cố định chân và giảm áp lực lên cơ.
• Uống đủ nước mỗi ngày, đặc biệt khi hoạt động hoặc ra nhiều mồ hôi, để duy trì cân bằng điện giải và giúp cơ co giãn linh hoạt hơn.

>> Xem thêm: Yoga cho mẹ bầu: Bí quyết để có thai kỳ khỏe mạnh

Qua bài viết chắc hẳn mẹ đã giải đáp được thắc mắc “bị chuột rút khi mang thai là thiếu chất gì”. Mẹ bầu chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý và vận động nhẹ nhàng sẽ làm giảm tình trạng này, giúp thai kỳ thoải mái và khỏe mạnh hơn.