Làm sao để biết thai nhi đang thức? Cách nhận biết thai nhi đang thức hay ngủ

Bạn thường băn khoăn không biết lúc này bé yêu đang thức hay đang ngủ trong bụng mẹ? Thực tế, thai nhi cũng có chu kỳ ngủ và thức rất rõ ràng và mẹ hoàn toàn có thể cảm nhận thông qua một vài dấu hiệu đơn giản. Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ hiểu rõ làm sao để biết thai nhi đang thức và những cách nhận biết bé đang hoạt động hay đang nghỉ ngơi một cách chính xác nhất.

1. Làm sao để biết thai nhi đang thức hay ngủ?

Cách đơn giản nhất để nhận biết thai nhi đang thức hay ngủ là theo dõi thai máy và đếm số lần cử động của bé. Theo các chuyên gia sản khoa, thai nhi bắt đầu có chuyển động từ khoảng tuần thứ 7, nhưng phải đến tuần 20 trở đi, mẹ mới cảm nhận rõ ràng được các cử động thai máy.

Khi thai nhi đang thức, các chuyển động như đạp, xoay người hay cựa nhẹ sẽ diễn ra đều đặn và rõ ràng hơn. Ngược lại, trong những lúc bé ngủ, các cử động này sẽ giảm đi hoặc tạm dừng trong thời gian ngắn.

Dưới đây là 6 dấu hiệu thường gặp giúp mẹ dễ dàng nhận biết khi thai nhi đang thức:

• Thai máy rõ ràng: Mẹ cảm nhận những cú đạp, xoay người, cựa nhẹ hoặc thậm chí nhào lộn, điều này cho thấy bé đang tỉnh táo và tích cực vận động.
• Phản ứng khi mẹ đổi tư thế: Khi mẹ đứng dậy, nằm xuống hoặc xoay người, bé thường đáp lại bằng vài chuyển động nhỏ, chứng tỏ bé đang phản ứng với môi trường.
• Nhạy với âm thanh: Từ tuần 18–20, thai nhi đã có thể nghe. Vì vậy, khi nghe được các tiếng động lớn, giọng nói của mẹ hoặc âm nhạc có thể khiến bé cựa mình hoặc đạp nhẹ.
• Cử động sau khi mẹ ăn uống: Bé thường hoạt động rõ hơn sau khi mẹ ăn đồ ngọt hoặc uống nước lạnh do lượng đường trong máu tăng lên.
• Cảm giác bụng căng nhẹ: Khi bé duỗi chân tay hoặc thay đổi tư thế, mẹ sẽ thấy bụng căng lên ở một điểm nhất định.
• Nhịp thai rõ khi siêu âm hoặc Doppler: Khi bé thức, nhịp tim thường đều, rõ và phản ứng nhanh hơn với kích thích bên ngoài.

Trong những lúc thức, thai nhi sẽ hiện nhiều hoạt động thú vị như mút tay, nuốt nước ối, nấc cụt, duỗi người hay nhào lộn. Đây là những dấu hiệu cho thấy bé phát triển bình thường và hệ thần kinh đang hoàn thiện tốt.

Tuy nhiên, chu kỳ ngủ – thức của mỗi bé là khác nhau. Có bé rất năng động, có bé lại thích ngủ nhiều. Nhịp sinh học của thai nhi cũng thường ngược lại với mẹ: bé ngủ nhiều khi mẹ vận động ban ngày và thức nhiều vào buổi tối khi cơ thể mẹ thư giãn. Đây là lý do mẹ thường cảm nhận thai máy rõ hơn vào đêm.

Sau khi chào đời, không ít bé duy trì thói quen này trong vài tuần, khiến mẹ gặp khó khăn khi điều chỉnh lại giờ ngủ của con. Điều này là bình thường, bởi trẻ sơ sinh cần thời gian thích nghi với môi trường mới nhiều ánh sáng và âm thanh hơn.

Để đảm bảo bé luôn khỏe mạnh, WHO khuyến cáo mẹ nên đếm thai máy trong vòng 2 giờ và thực hiện 2 lần mỗi ngày. Nếu số lần cử động dưới 10 lần trong khoảng thời gian này, hoặc bé hoàn toàn không vận động trong 12 giờ, mẹ cần đến cơ sở y tế để được kiểm tra kịp thời.

2. Thai nhi có chu kỳ ngủ và thức như thế nào?

Khi còn trong bụng mẹ, thai nhi dành khoảng 90 đến 95% thời gian trong ngày để ngủ. Trong môi trường tử cung tối và yên tĩnh giống như một chiếc nôi êm ái, giúp bé nghỉ ngơi và phát triển từng ngày. Thời gian bé thức rất ít, chỉ khoảng 2 đến 3 giờ mỗi ngày, và thường rõ rệt hơn từ tam cá nguyệt thứ ba. Điều này có nghĩa là hầu hết chu kỳ sinh hoạt của thai nhi chủ yếu dành cho giấc ngủ.

Thông thường, bé ngủ khoảng 20 giờ và chỉ dành khoảng 4 giờ để vận động hay chơi đùa. Các giấc ngủ này không kéo dài liên tục mà chia thành nhiều nhịp ngắn từ 20 đến 40 phút. Tuy nhiên, thời lượng ngủ thực tế của thai nhi còn phụ thuộc vào từng bé, vì mỗi thai nhi có tính cách và nhịp sinh học khác nhau. Một số bé sẽ ngủ nhiều hoặc ít hơn so với mức trung bình một chút và điều này là hoàn toàn bình thường.

3. Hướng dẫn theo dõi cử động của thai nhi

Theo dõi cử động của thai nhi là một cách quan trọng để đánh giá sức khỏe và sự phát triển của bé trong bụng mẹ. Các cử động này bao gồm đá, xoay người, chuyển động tay chân, cơ thể và đầu. Các chuyên gia khuyến cáo mẹ bầu nên bắt đầu theo dõi từ tuần thứ 28 của thai kỳ, hoặc từ tuần thứ 26 nếu mang đa thai.

Một trong những phương pháp phổ biến và dễ thực hiện là đếm cử động thai nhi. Mẹ bầu nên chọn một thời điểm trong ngày khi bé hoạt động nhiều nhất, thường là sau khi ăn hoặc vào buổi tối, và đếm số lần bé chuyển động trong vòng một giờ. Mục tiêu là bé cử động ít nhất 4 lần trong một giờ. Nếu chưa đạt, mẹ có thể thử lại sau 2 giờ. Nếu sau 3 lần thử vẫn không đủ số lần cử động, mẹ nên liên hệ ngay với bác sĩ để kiểm tra tình trạng sức khỏe của bé.

>> Xem thêm: Thai nhi tháng thứ 4 đã biết đạp chưa? Thai bao nhiêu tuần thì biết đạp

Cách thực hiện đếm cử động thai nhi như sau:

• Chọn thời điểm phù hợp: Chọn lúc bạn cảm thấy thoải mái, ít bị làm phiền và thai nhi hoạt động rõ rệt nhất trong ngày.
• Tư thế thoải mái: Nằm nghiêng về bên trái hoặc ngồi với chân được nâng lên cao để dễ cảm nhận các cử động.
• Bắt đầu theo dõi: Đặt tay lên bụng, cảm nhận các chuyển động như đá, xoay người của thai nhi, đồng thời đếm số lần cử động trong một khoảng thời gian nhất định, có thể dùng đồng hồ để theo dõi.

4. Cách đánh thức thai nhi trong bụng mẹ

Giao tiếp giữa mẹ và thai nhi là yếu tố quan trọng để tăng sự gắn kết trong suốt thai kỳ. Khi muốn giao tiếp hoặc kiểm tra sự phát triển của bé, mẹ có thể thử một số cách đơn giản sau:

• Ăn một bữa nhẹ để giúp tăng lưu thông máu đến tử cung, cung cấp oxy và dinh dưỡng cho bé, kích thích bé hoạt động. Thực phẩm giàu đường, protein hoặc chất béo sẽ giúp mẹ đánh thức bé hiệu quả hơn.
• Uống nước lạnh sẽ làm thay đổi nhiệt độ trong dạ dày và sẽ khiến bé phản ứng lại với điều này.
• Thai giáo bằng âm thanh qua việc phát các bản nhạc vui tươi, hát cho con nghe hoặc trò chuyện với bé để kích thích thính giác và tăng gắn kết tình mẹ con.
• Vuốt ve bụng theo vòng tròn, lên xuống hoặc ngang bụng cũng là cách để bé cảm nhận được và phản hồi lại.
• Đi bộ sẽ giúp cơ thể chuyển động và tạo rung động nhẹ cho tử cung, giúp bé thức giấc đồng thời cải thiện sức khỏe cho mẹ.

5. Những yếu tố ảnh hưởng đến cử động của thai nhi

Cử động của thai nhi có thể tăng hoặc giảm do nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số nguyên nhân chủ yếu bao gồm:

• Nếu lượng nước ối quá nhiều hoặc quá ít, khả năng di chuyển của thai nhi sẽ bị ảnh hưởng
• Vị trí nhau thai nếu bám ở mặt trước có thể khiến mẹ khó cảm nhận các cử động của bé trong khi nhau thai bám mặt sau thường dễ nhận biết hơn
• Các vấn đề về sức khỏe hoặc việc sử dụng thuốc và chất kích thích có thể tác động đến mức độ hoạt động của thai nhi
• Khi thai nhi đang ngủ, cử động giảm, trong khi khi bé thức, các chuyển động sẽ rõ rệt hơn
• Khi thai càng lớn, không gian trong tử cung càng hẹp, khiến cử động của bé có thể nhẹ hơn hoặc thay đổi so với giai đoạn trước
• Tùy theo chu kỳ thức và ngủ của thai nhi, mức độ hoạt động có thể khác nhau vào từng thời điểm
• Thai nhi thường cử động nhiều hơn khi mẹ ăn các thực phẩm chứa cafein, đường hoặc đồ cay nóng, và cử động ít hơn khi mẹ ăn các thực phẩm giàu canxi, magie hoặc protein
• Thai nhi sẽ phản ứng nhiều hơn khi mẹ thoải mái và vui vẻ, ngược lại cử động ít hơn khi mẹ căng thẳng hoặc lo lắng

>> Xem thêm: Thai nhi đạp nhiều bất thường có sao không? Những lưu ý cho mẹ bầu

Như vậy, hiểu được cách làm sao để biết thai nhi đang thức giúp mẹ dễ dàng theo dõi sức khỏe và sự phát triển của bé. Mẹ có thể quan sát cử động và phản ứng của thai nhi để nhận biết khi bé thức hay ngủ, đồng thời tạo sự gắn kết đặc biệt với con ngay từ trong bụng mẹ.