Bà bầu ăn xôi được không? Có ảnh hưởng đến sức khoẻ và thai nhi không?

Khi mang thai, thói quen ăn uống của mẹ gần như thay đổi hoàn toàn. Món nào cũng phải cân nhắc, món nào cũng băn khoăn không biết có ảnh hưởng đến em bé hay không. Một trong những câu hỏi được nhiều mẹ quan tâm đó là: Bầu ăn xôi được không? nhất là khi xôi là món ăn quá quen thuộc trong bữa sáng của người Việt. Trong bài viết này, Moaz BéBé sẽ chia sẻ thật chi tiết và rõ ràng để mẹ hiểu cơ thể mình, hiểu món ăn và biết cách lựa chọn sao cho tốt nhất cho cả mẹ và con.

Vì sao nhiều mẹ bầu lo lắng khi ăn xôi?

Nhiều mẹ bầu vốn thích ăn xôi vào bữa sáng từ trước khi mang thai nên khi có em bé, nỗi lo xuất hiện với những câu hỏi như: liệu xôi có nóng không? có gây đầy bụng hay làm em bé khó chịu không? Trước khi trả lời, mẹ cần hiểu một chút về đặc điểm của món xôi và sự ảnh hưởng của xôi với cơ thể mẹ bầu như thế nào:

Xôi là món ăn được làm từ gạo nếp, vốn chứa nhiều tinh bột và có thể cung cấp nguồn năng lượng dồi dào cho cơ thể. Tuy nhiên, vì tính dẻo và đặc trưng nóng nên khi ăn xôi không phải lúc nào cơ thể mẹ bầu cũng dễ dàng tiêu hóa. Ở mức độ vừa phải, bà bầu vẫn có thể ăn xôi, nhưng không nên ăn quá nhiều, nếu lạm dụng rất dễ bị đầy hơi và nặng bụng.

Bầu 3 tháng đầu ăn xôi được không?

Ba tháng đầu thai kỳ là giai đoạn khá nhạy cảm. Cơ thể mẹ bầu có nhiều thay đổi rõ rệt như: dễ buồn nôn, dễ chướng bụng và đặc biệt nhạy cảm với thực phẩm là đồ nếp. Nên câu hỏi: “Bầu 3 tháng đầu ăn xôi được không?” được nhiều mẹ bầu quan tâm hoàn toàn là điều dễ hiểu. Và để trả lời câu hỏi trên, mời mẹ cùng Moaz BéBé tìm hiểu lợi ích và tác hại khi mẹ bầu ăn xôi ngay dưới đây:

Lợi ích của xôi đối với bà bầu khi ăn đúng cách

Xôi không phải món mẹ phải tránh xa hoàn toàn trong thời gian mang thai. Nếu biết điều chỉnh lượng ăn hợp lý, món ăn này vẫn mang lại một số lợi ích nhất định như:

• Cung cấp năng lượng nhanh cho mẹ bầu: Gạo nếp chứa lượng tinh bột cao, giúp mẹ nhanh chóng có thêm năng lượng để bắt đầu ngày mới. Với những mẹ bầu hay mệt mỏi, xôi có thể là cứu cánh khi cần một bữa sáng no và nhanh gọn.
• Xôi là nguồn tinh bột giúp no lâu: Nhờ độ dẻo và đặc trưng của gạo nếp, xôi giúp mẹ duy trì cảm giác no lâu hơn cơm hoặc bánh mì. Điều này có thể giúp mẹ kiểm soát những cơn đói bất ngờ trong ngày.
• Một số loại xôi tốt hơn cho thai kỳ: Không phải loại xôi nào cũng như nhau. Nếu mẹ muốn thưởng thức nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho bé, có thể ưu tiên chọn: xôi đậu xanh ít béo, xôi đậu phộng, xôi gấc ăn với lượng nhỏ,…

Những tác hại khi bà bầu ăn quá nhiều xôi

Dù có lợi ích nhưng xôi vẫn không phải món nên ăn thường xuyên. Việc ăn quá nhiều có thể gây ra một số vấn đề không mong muốn như:

• Tăng nguy cơ đầy hơi, khó tiêu: Đây là tình trạng nhiều mẹ gặp phải nhất. Độ dẻo của xôi khiến dạ dày phải hoạt động nhiều hơn để tiêu hóa, gây nặng bụng, ợ hơi
• Tăng đường huyết, tăng cân nhanh: Xôi chứa nhiều tinh bột, khi ăn nhiều có thể làm tăng đường huyết đột ngột. Với mẹ bầu có nguy cơ tiểu đường thai kỳ, việc ăn xôi càng cần thận trọng.
• Gây nóng trong, nổi mụn, táo bón: Gạo nếp mang tính nóng, nên nếu mẹ ăn quá thường xuyên có thể khiến cơ thể bị nóng trong, dễ nổi mụn và bị táo bón.

Có thể nói, trong giai đoạn này, hệ tiêu hóa của mẹ bầu thường hoạt động chậm lại do hormone tăng cao. Những thực phẩm nhiều tinh bột, nhất là tinh bột dẻo như xôi, dễ gây cảm giác đầy bụng. Chính vì vậy, dù bà bầu vẫn có thể ăn xôi, nhưng mẹ nên ăn rất ít để xem cơ thể phản ứng như thế nào trước khi ăn nhiều hơn.

Bà bầu 3 tháng đầu nên hạn chế những loại xôi nào?

Không phải loại xôi nào cũng phù hợp cho mẹ đang nghén. Có những loại mẹ nên tránh vì chúng khiến tiêu hóa khó khăn hơn, hoặc chứa nhiều chất béo làm mẹ đầy bụng.

Dưới đây là một số loại xôi mẹ bầu nên hạn chế ăn:

• Xôi chiên: chứa nhiều dầu, cực khó tiêu.
• Xôi nhiều dừa, đậu, sầu riêng: béo, ngọt nhiều, dễ gây buồn nôn.
• Xôi mặn: có nhiều đạm và dầu mỡ, dễ nặng bụng.

Nên nếu mẹ trót nghén và thèm xôi, hãy thử chọn xôi trắng ít muối, dễ ăn hơn nhiều lại an toàn cho sức khỏe.

Bầu nên ăn xôi như thế nào cho đúng?

Để ăn xôi mà không bị đầy hơi, không tăng cân quá nhanh mà vẫn đảm bảo đủ năng lượng, mẹ nên nắm được một số nguyên tắc dưới đây để ăn một cách an toàn và hợp lý:

• Nên ăn xôi với lượng vừa phải: Chỉ ăn 1 – 2 lần/tuần, mỗi lần khoảng ½ chén – 1 chén nhỏ và không nên ăn liên tục nhiều ngày liền. Nếu sau khi ăn thấy đầy bụng, ợ hơi, chướng bụng thì nên giảm số lượng hoặc ngừng hẳn.
• Ưu tiên các loại xôi dễ tiêu, ít dầu mỡ: Lựa chọn đúng loại xôi giúp mẹ giảm tối đa nguy cơ khó tiêu và không làm tăng cân quá nhanh. Nhiều loại xôi có thêm dừa, đậu, thịt mỡ hoặc được chế biến chiên giòn khiến dạ dày phải làm việc nhiều hơn nên mẹ hãy ưu tiên lựa chọn những loại xôi đơn giản, nhẹ bụng.
• Không ăn xôi khi bụng quá đói hoặc quá no: Đây là điều ít mẹ để ý nhưng lại rất quan trọng. Bởi, ăn xôi khi quá đói sẽ khiến lượng tinh bột hấp thụ quá nhanh, gây tăng đường huyết đột ngột. Còn nếu ăn khi đã no, xôi sẽ làm nặng thêm cho dạ dày, gây đầy bụng ngay lập tức. Thời điểm tốt nhất để mẹ ăn xôi là khoảng 7h – 9h sáng, khi cơ thể bắt đầu cần năng lượng và ăn sau khi đã uống một chút nước ấm để kích hoạt hệ tiêu hóa. Tránh tuyệt đối ăn xôi vào buổi tối vì xôi rất khó tiêu, có thể gây đầy hơi và trằn trọc cả đêm.
• Ăn chậm – nhai kỹ để giảm áp lực cho dạ dày: Gạo nếp bản chất là dẻo và có độ kết dính cao nên nếu mẹ ăn nhanh, nuốt vội sẽ khiến thức ăn đọng lại nhiều hơn trong dạ dày. Do đó, khi ăn xôi, mẹ nên: nhai kỹ để xôi tơi và dễ tiêu, kết hợp uống ngụm nhỏ nước ấm giữa bữa và tránh ăn kèm các món chiên rán hoặc nhiều dầu mỡ. Thói quen ăn chậm không chỉ tốt với món xôi mà còn giúp mẹ giảm nguy cơ trào ngược, đầy bụng trong suốt thai kỳ.
• Kết hợp xôi với thực phẩm giúp tiêu hóa tốt: Một số loại thực phẩm có thể giúp mẹ trung hòa độ nặng của xôi với dạ dày, khiến quá trình tiêu hóa trở nên nhẹ nhàng hơn như: dưa chuột thái mỏng, các loại rau luộc, canh nóng hoặc nước dùng nhạt,… Những thực phẩm này giúp xôi trôi xuống dạ dày dễ hơn và không gây cảm giác bí bụng.
• Không dùng xôi để thay thế bữa ăn chính hằng ngày: Dù dễ ăn và tiện lợi nhưng xôi không phải là món có đủ dinh dưỡng cân bằng cho bà bầu. Nếu chỉ ăn xôi thay cơm, mẹ dễ bị thiếu chất đạm, vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của bé nên xôi chỉ được dùng như bữa phụ hoặc bữa sáng mẹ bầu ăn khoảng 1–2 buổi/tuần
• Để ý phản ứng cơ thể sau khi ăn xôi: Cơ địa mỗi mẹ là khác nhau, có mẹ ăn thoải mái, có mẹ chỉ ăn một chút đã đầy bụng. Nếu mẹ gặp các dấu hiệu sau thì nên giảm hoặc ngưng ăn xôi ngay lập tức: Đầy hơi/ợ nóng, buồn nôn, trướng bụng, khó ngủ ban đêm Trường hợp mẹ bị tiểu đường thai kỳ hoặc có nguy cơ cao, hãy hỏi bác sĩ trước khi ăn xôi.

Các câu hỏi liên quan đến việc bà bầu ăn xôi

Đây là những thắc mắc Moaz BéBé nhận được nhiều nhất, mẹ có thể tham khảo để yên tâm hơn khi lựa chọn món ăn.

Bầu bị táo bón ăn xôi có làm tình trạng nặng hơn không?

Câu trả lời: Có thể có, mẹ nhé. Xôi làm từ gạo nếp nên nếu mẹ đang táo bón thì ăn xôi dễ khiến ruột phải làm việc nhiều hơn, từ đó làm tình trạng chậm tiêu và bí tiểu nặng hơn. Ngoài ra, xôi thường ít chất xơ, không giúp kích thích nhu động ruột nên tình trạng táo bón càng trở nên nặng hơn.

Bầu ăn xôi gấc được không?

Câu trả lời: Xôi gấc có thể tốt cho mẹ nếu ăn với lượng vừa phải. Tuy nhiên, mẹ cần lưu ý:

• Không ăn quá nhiều vì gấc nhiều vitamin A, mẹ bầu thừa vitamin A cũng không tốt.
• Không ăn xôi gấc quá ngọt hoặc nhiều đường.
• Nếu mẹ bị tiểu đường thai kỳ, nên hạn chế tối đa.

Ăn xôi có làm mẹ bầu tăng cân nhanh hơn so với ăn cơm không?

Câu trả lời: Có khả năng cao, vì xôi chứa lượng tinh bột đậm đặc, dẻo và khó tiêu nên cơ thể có xu hướng chuyển hóa thành năng lượng dư thừa nhanh hơn so với cơm. Một khẩu phần xôi nhỏ có thể tương đương năng lượng của một bát cơm đầy. Đặc biệt, các loại xôi ngọt, xôi nước cốt dừa, xôi chiên chứa nhiều chất béo và đường, càng dễ gây tăng cân. Vì vậy mẹ nên ăn với lượng vừa phải để tránh tăng cân quá tốc độ trong thai kỳ.

Bầu có được ăn xôi nếp cẩm không, có ảnh hưởng gì đến thai nhi không?

Câu trả lời: Mẹ vẫn có thể ăn xôi nếp cẩm nhưng chỉ nên ăn lượng nhỏ và không quá thường xuyên. Nếp cẩm giàu dinh dưỡng và dễ ăn, nhưng cũng là loại nếp nhiều tinh bột, dễ gây đầy bụng và khó tiêu.

Bầu 3 tháng cuối ăn xôi nhiều có ảnh hưởng đến cân nặng thai nhi không?

Câu trả lời là: Có, đặc biệt trong giai đoạn cuối thai kỳ, nếu mẹ ăn nhiều xôi  thì nguy cơ thai tăng cân nhanh là khá lớn. Điều này có thể khiến mẹ bị tăng cân quá nhanh và tăng khả năng thai lớn, gây khó khăn khi sinh thường.

Có thể cho mẹ bầu ăn xôi khi đang gặp tình trạng phù chân không?

Câu trả lời: Tốt nhất mẹ nên hạn chế. Khi bị phù chân, cơ thể mẹ có xu hướng tích nước, và các món giàu tinh bột như xôi có thể khiến cơ thể nặng n” hơn, khó chịu hơn. Đặc biệt, nếu là ăn xôi mặn có thể khiến cơ thể mẹ bầu giữ nước nhiều hơn.

Tóm lại, Câu trả lời cho câu hỏi “bầu ăn xôi được không” là hoàn toàn có thể nhưng chỉ nên ăn vừa phải, ưu tiên các loại xôi ít dầu mỡ và cần lắng nghe phản ứng cơ thể sau khi ăn. Mỗi mẹ sẽ có cơ địa khác nhau, nên mẹ hãy ăn thử lượng nhỏ để xem cơ thể có thoải mái hay không. Moaz BéBé luôn mong mẹ có một thai kỳ khỏe mạnh, nhẹ nhàng và trọn vẹn nhất.