Dính thắng lưỡi là gì? Nhận biết lưỡi bình thường và dính thắng lưỡi ở trẻ
By lúc
Cao Thao - - 0
Nhiều bố mẹ lần đầu nuôi con, thấy con bú khó, khóc yếu ớt, phát âm không rõ… cứ nghĩ con chỉ tạm thời không khoẻ và không để ý nhiều. Tuy nhiên, đây lại là những dấu hiệu cho thấy trẻ có khả năng bị dính thắng lưỡi – một tình trạng tuy không hiếm gặp nhưng lại dễ bị bỏ sót trong những năm tháng đầu đời của trẻ. Vậy dính thắng lưỡi là gì? Dấu hiệu ra sao ? Và có nguy hiểm không? Trong bài viết dưới đây, Moaz BéBé sẽ giúp bố mẹ hiểu rõ cách nhận biết, mức độ ảnh hưởng cũng như cách can thiệp khi trẻ bị dính thắng lưỡi, cùng tìm hiểu ngay nhé!
1. Tật dính thắng lưỡi là gì?
Dính thắng lưỡi còn có tên gọi khác là dính phanh lưỡi là tình trạng phần niêm mạc nối sàn miệng với mặt dưới lưỡi bị ngắn, dày hoặc căng bất thường bám sát gần đầu lưỡi. (Tham khảo)
Trẻ bị dính thắng lưỡi, phần lớn lưỡi thường khó di chuyển linh hoạt như người bình thường. Đối với trẻ sơ sinh, nếu bị dính thắng lưỡi, con sẽ có biểu hiện là không đưa lưỡi ra ngoài được hoặc không nâng được lưỡi lên chạm tới vòm miệng. Khi lớn lên, trẻ đều gặp nhiều khó khăn khi ăn uống, phát ngôn hay vệ sinh răng miệng
Đặc biệt, cũng là điều quan trọng nhất là không phải cha mẹ nào cũng biết phân biệt giữa lưỡi bình thường và dính thắng lưỡi. Vì vậy, nếu thấy bé có dấu hiệu bất thường, bố mẹ hãy đưa trẻ đến bác sĩ tai mũi họng hoặc nha khoa nhi để được kiểm tra kỹ lưỡng.
2. Hình ảnh lưỡi bình thường và dính thắng lưỡi khác nhau như thế nào?
Trong một số trường hợp, trẻ sơ sinh có thể gặp vấn đề về phát triển lưỡi như dính thắng lưỡi bẩm sinh. Tuy nhiên, điều này thường không dễ nhận ra trong những ngày đầu sau sinh. Để phát hiện sớm và can thiệp kịp thời, cha mẹ cần nắm rõ lưỡi bình thường và dính thắng lưỡi ở trẻ với các đặc điểm như dưới đây:
| Tiêu chí | Lưỡi bình thường | Lưỡi bị dính thắng lưỡi |
|---|---|---|
| Hình dạng lưỡi khi khóc | Đầu lưỡi nhọn, tạo hình chữ V tự nhiên | Đầu lưỡi bị kéo lại, có thể hình trái tim hoặc vuông |
| Khả năng di chuyển lưỡi | Lưỡi di chuyển linh hoạt: lên, xuống, sang hai bên, chạm vòm miệng | Hạn chế vận động: không vươn ra ngoài môi, không chạm vòm miệng |
| Khả năng đưa lưỡi ra ngoài môi | Có thể thò nhẹ lưỡi ra ngoài, thường >2mm | Khó thò lưỡi ra ngoài, nếu có thì <2mm |
| Bú mẹ | Bú tốt, không nhả vú, mẹ không bị đau khi cho bú | Bé hay nhả vú, bú yếu, dễ mỏi, mẹ có thể bị đau đầu ti |
| Ảnh hưởng đến phát âm sau này | Không ảnh hưởng | Có thể gây khó khăn khi phát âm một số âm như “l”, “t”, “r”… |
| Ảnh hưởng đến răng miệng | Răng mọc đều, không bị lệch | Có thể khiến răng cửa thưa hoặc mọc lệch do cử động lưỡi bị hạn chế |
3. Nguyên nhân khiến trẻ bị dính thắng lưỡi
Thực tế, nguyên nhân chính xác dẫn đến dính thắng lưỡi vẫn chưa được xác định cụ thể. Tuy nhiên, phần lớn trường hợp là do bẩm sinh, nghĩa là bé đã gặp tình trạng này từ trong bụng mẹ. Điều này được giải thích như sau:
Trong quá trình phát triển thai nhi, phần niêm mạc thắng lưỡi lẽ ra sẽ thoái triển dần, nhưng vì lý do nào đó mà nó không thoái triển hết, dẫn đến thắng lưỡi bị ngắn hoặc dày bất thường.
Một số nghiên cứu cũng ghi nhận trẻ bị dính thắng lưỡi do yếu tố di truyền, nghĩa là nếu bố mẹ từng bị hoặc có người thân gặp tình trạng này, khả năng con bị cũng cao hơn.
Ngoài ra, một số ảnh hưởng trong quá trình mang thai như nhiễm trùng, thiếu hụt dinh dưỡng cũng có thể là yếu tố khiến trẻ bị dính thắng lưỡi.
4. Dấu hiệu phổ biến nhận biết trẻ bị dính thắng lưỡi
Là người chăm sóc bé hàng ngày, bố mẹ có thể nhận biết sớm các dấu hiệu sau:
- Trẻ bú khó, thường xuyên mút không hiệu quả, bú mỏi, hay nhả vú.
- Trẻ khó khóc to, âm thanh phát ra yếu ớt
- Khi khóc, lưỡi trẻ không vươn ra ngoài, mà bố mẹ để ý sẽ thấy lưỡi trẻ có hình chữ V hoặc hình tim do bị kéo giữ ở giữa.
- Với trẻ lớn hơn, biểu hiện rõ nhất khi trẻ bị dính thắng lưỡi là phát âm sai một số âm và nói ngọng.
- Khi ăn dặm, trẻ có biểu hiện nhai kém và thường xuyên đẩy thức ăn ra ngoài.
Những biểu hiện này có thể rất mờ nhạt nên nếu bố mẹ thấy con có bất kỳ điều gì bất thường, đừng ngần ngại đưa bé đi khám ngay nhé. Khi được thăm khám, bố mẹ có thể nhìn thấy tình trạng lưỡi của con và thấy rõ sự khác biệt của lưỡi bình thường và dính thắng lưỡi.
>> Xem thêm: Những dấu hiệu bú sai khớp ngậm: Hướng dẫn cách cho bé bú đúng
5. Các mức độ dính thắng lưỡi ở trẻ
Việc phân loại mức độ dính thắng lưỡi giúp bác sĩ quyết định có cần can thiệp phẫu thuật hay theo dõi thêm.
Dưới đây là các mức độ dính thắng lưỡi từ nhẹ đến nặng:
- Độ 1 (nhẹ): Thắng lưỡi hơi ngắn nhưng lưỡi vẫn có thể cử động, chỉ ảnh hưởng nhẹ đến việc bú hoặc phát âm.
- Độ 2: Thắng lưỡi ngắn và dày hơn, khiến lưỡi khó nâng lên hoặc thè ra ngoài.
- Độ 3: Lưỡi hầu như không thể nâng được, trẻ gặp khó khăn rõ rệt khi bú và phát âm.
- Độ 4 (nặng): Thắng lưỡi bám gần sát đầu lưỡi, khiến lưỡi gần như bị “dính chặt” với sàn miệng.
6. Trẻ bị dính thắng lưỡi ảnh hưởng đến sức khoẻ như nào?
Dính thắng lưỡi ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển toàn diện của trẻ và mức độ ảnh hưởng cũng tuỳ theo mức độ dính thắng lưỡi. Ví dụ như: (Tham khảo)
- Giai đoạn sơ sinh: Bé bú kém, tăng cân chậm, dễ bị nôn trớ hoặc đầy bụng do nuốt khí nhiều khi bú.
- Giai đoạn bé tập nói: Bé nói ngọng, phát âm không rõ, thiếu tự tin khi giao tiếp.
- Lâu dài: Ảnh hưởng tới việc nhai, nuốt, vệ sinh răng miệng và thẩm mỹ gương mặt nếu khớp cắn bị lệch do cử động lưỡi không đúng.
Những ảnh hưởng này sẽ càng nghiêm trọng nếu không được can thiệp sớm. Vì vậy, cha mẹ nên chủ động theo dõi biểu hiện của con.
Dính thắng lưỡi có sửa được không?
Tin tốt cho chúng ta là dính thắng lưỡi có thể can thiệp hiệu quả bằng phương pháp tiểu phẫu đơn giản.
Thông thường, với những bé bị nặng, bác sĩ sẽ chỉ định cắt thắng lưỡi. Đây là thủ thuật nhẹ nhàng, nhanh chóng, bé có thể bú lại sau vài tiếng. Đặc biệt, nếu thực hiện ở trẻ dưới 6 tháng, phẫu thuật hầu như không cần gây mê và ít chảy máu.Với trẻ lớn, sau phẫu thuật có thể cần luyện phát âm hoặc tập vận động lưỡi để cải thiện khả năng phát ngôn, giao tiếp.
7. Chăm sóc trẻ sau cuộc phẫu thuật cắt thắng lưỡi
Sau khi cắt thắng lưỡi cho trẻ, điều quan trọng nhất là bố mẹ nên giữ cho miệng bé sạch sẽ và không bị nhiễm trùng bằng cách thực hiện các biện pháp sau:
- Rơ miệng bé bằng nước muối sinh lý mỗi ngày và thự hiện theo chỉ định của bác sĩ
- Cho bé bú sữa mẹ hoặc ăn thức ăn mềm dễ nuốt
- Không để bé cho đồ chơi cứng vào miệng trong vài ngày đầu
- Tập các bài vận động lưỡi nhẹ nhàng sau 3–5 ngày (tuỳ theo từng trường hợp nếu bác sĩ yêu cầu)
Thông thường, cắt thắng lưỡi xong chỉ sau 1–2 tuần là bé đã hồi phục hoàn toàn nên bố mẹ không cần quá lo lắng.
8. Một số câu hỏi thường gặp về tật dính thắng lưỡi
7.1 Dính thắng lưỡi nhẹ có cần phẫu thuật không?
Câu trả lời: Tuỳ mức độ dính thắng lưỡi. Với độ 1-2, nếu bé vẫn bú và nói bình thường, bố mẹ có thể theo dõi mà chưa cần can thiệp.
7.2 Có phải bé nào bị nói ngọng cũng do dính thắng lưỡi?
Câu trả lời: Không hoàn toàn như vậy, bởi, nói ngọng còn do nhiều nguyên nhân khác như chậm phát triển ngôn ngữ, nghe kém…
7.3 Dính thắng lưỡi có tái phát không sau cắt?
Câu trả lời: Rất hiếm trường hợp xảy ra, nhưng vẫn nên tuân thủ bài tập lưỡi và hướng dẫn chăm sóc sau mổ.
Dính thắng lưỡi không phải là điều đáng sợ nếu bố mẹ hiểu rõ và xử lý đúng cách. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời sẽ giúp bé tránh được những rào cản trong quá trình phát triển ngôn ngữ, giao tiếp và ăn uống. Bố mẹ, hãy quan sát bé mỗi ngày, và nếu có bất kỳ dấu hiệu nào đáng nghi, đừng ngần ngại đưa con đến gặp bác sĩ để được tư vấn chuyên sâu. Hy vọng những chia sẻ của Moaz BéBé đã giúp bạn có thêm kiến thức để đồng hành cùng bé yêu trên hành trình lớn khôn.
