Ngứa vết mổ sau sinh: Nguyên nhân & cách xử lý

Sau khi sinh mổ, ngoài cảm giác đau và căng tức ở vùng bụng dưới, nhiều mẹ còn gặp tình trạng ngứa vết mổ sau sinh. Đây là hiện tượng phổ biến, có thể xuất hiện sau vài tuần, vài tháng, thậm chí có người bị ngứa vết mổ sau sinh 2, 3 năm. Mặc dù, đây là tình trạng bình thường không nguy hiểm, nhưng nếu để kéo dài mẹ sẽ cảm thấy khó chịu và không tránh khỏi lo lắng, liệu có để lại biến chứng gì không? Hiểu được điều đó, trong bài viết dưới đây, Moaz BéBé sẽ giúp mẹ hiểu rõ nguyên nhân, cách giảm ngứa, cách vệ sinh vết mổ sau sinh đúng cách,… Cùng tìm hiểu ngay nhé!

1. Tại sao mẹ bị ngứa vết mổ sau sinh

Tình trạng ngứa vết mổ sau sinh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau như: (Tham khảo)

1.1 Do quá trình liền sẹo tự nhiên

Đây là lý do phổ biến nhất dẫn đến cảm giác ngứa tại vết sinh mổ. Điều này được giải thích như sau: Khi cơ thể người mẹ bắt đầu phục hồi sau sinh mổ, vùng da và mô dưới da tại vết thương sẽ trải qua quá trình tái tạo. Lúc này, các tế bào mới được hình thành để thay thế những mô đã bị cắt bỏ. Chính sự tái tạo và kéo da non này đã gây cảm giác ngứa ran, châm chích nhẹ ở khu vực vết mổ.

Đây là phản ứng sinh lý hoàn toàn bình thường, cho thấy vết thương đang dần lành lại. Tuy nhiên, về mức độ ngứa nhiều hay ngứa ít còn phụ thuộc vào cơ địa và cách vệ sinh vết mổ sau sinh của mỗi người.

1.2 Vệ sinh và chăm sóc vết mổ chưa đúng cách

Vết mổ sau sinh cần được chăm sóc đặc biệt, nếu mẹ vệ sinh sạch sẽ, giữ cho vết mổ khô thoáng hoặc lơ là trong việc thay băng, lau rửa thì rất dễ bị kích ứng da. Các mối nguy tiềm ẩn như: mồ hôi, bụi bẩn hoặc dịch tiết còn sót lại,… đều có thể gây ngứa và làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.

Đặc biệt, việc lau rửa quá mạnh tay hay dùng dung dịch sát khuẩn không phù hợp cũng có thể khiến vùng da quanh vết mổ bị khô rát và gây cảm giác ngứa ngáy khó chịu.

1.3 Sẹo lồi hoặc sẹo phì đại

Một số người có cơ địa sẹo lồi, khi vết mổ bắt đầu lành sẽ dễ hình thành sẹo dày, cứng và nhô cao hơn bề mặt da. Quá trình mô sẹo phát triển này thường đi kèm với cảm giác ngứa kéo dài, đôi khi còn khiến mẹ thấy căng tức khó chịu.

Mặc dù, trường hợp này không nguy hiểm nhưng có thể ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ và tâm lý của mẹ, đặc biệt nếu ngứa kéo dài nhiều năm.

1.4 Do dị ứng với chỉ khâu hoặc băng dán vết thương

Trong quá trình phẫu thuật, bác sĩ thường sử dụng chỉ tự tiêu hoặc chỉ khâu thông thường để khâu vết mổ. Một số người cơ thể nhạy cảm có thể bị dị ứng với chất liệu chỉ, khiến vùng vết mổ bị ngứa, nổi mẩn đỏ hoặc kích ứng. Ngoài ra, băng dán bảo vệ vết thương nếu không phù hợp với da hoặc dùng lâu ngày cũng có thể gây phản ứng dị ứng, khiến vết mổ ngứa nhiều hơn.

1.5 Do mặc quần áo cọ xát hoặc môi trường nóng ẩm

Sau sinh, nhiều mẹ mặc quần áo ôm sát cơ thể hoặc chất liệu vải không thấm hút mồ hôi tốt. Điều này khiến khu vực bụng quanh vết mổ thường xuyên bị ma sát và ẩm ướt, từ đó gây ngứa ngáy.

Bên cạnh đó, khí hậu nóng ẩm như ở Việt Nam cũng khiến mồ hôi tiết nhiều hơn, làm vùng da quanh vết mổ dễ bị kích ứng và ngứa kéo dài.

2. Vết mổ sinh lâu ngày bị ngứa có nguy hiểm không?

Có không ít mẹ chia sẻ rằng, họ bị ngứa vết mổ sau sinh 2 năm hoặc thậm chí thời gian lâu hơn tình trạng này vẫn còn xuất hiện. Vậy đây có phải dấu hiệu nguy hiểm, cảnh báo gì không?

Trong hầu hết trường hợp, ngứa chỉ là dấu hiệu bình thường do sẹo hình thành và không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu đi kèm với các dấu hiệu bất thường như: vết mổ sưng đỏ, chảy dịch, đau nhức kéo dài, ngứa kèm mụn nước hoặc sốt, thì đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng hoặc biến chứng tại vết mổ. Đặc biệt, khi vết mổ đỏ sau 2 tháng hoặc vẫn đau nhói sau 1 – 3 năm, mẹ cần đi khám để loại trừ tình trạng dính sẹo hoặc viêm bên trong.

3. Phương pháp giảm tình trạng bị ngứa ở vết mổ sau sinh

Để cải thiện tình trạng ngứa ở vết mổ sau sinh, mẹ nên tham khảo các phương pháp sau:

3.1 Vệ sinh vết mổ đúng cách

Có thể mẹ chưa biết, vệ sinh đúng cách chính là yếu tố quan trọng hàng đầu để giảm ngứa và phòng tránh biến chứng tại vết mổ. Các mẹ nên rửa sạch vùng da quanh vết mổ bằng nước ấm hoặc dung dịch vệ sinh y tế theo hướng dẫn của bác sĩ, sau đó lau khô bằng khăn mềm. Trong quá trình thực hiện, tránh cào gãi hay chà xát mạnh vì có thể làm tổn thương mô sẹo và khiến vi khuẩn dễ xâm nhập.

3.2 Sử dụng kem hoặc gel hỗ trợ liền sẹo

Trên thị trường hiện nay có một số sản phẩm kem hoặc gel bôi chuyên dụng giúp làm mềm mô sẹo, cấp ẩm cho vùng da và giảm cảm giác ngứa. Mẹ có thể chọn một số loại chứa thành phần như: silicone, vitamin E, chiết xuất hành tây hoặc nha đam,…chúng có tác dụng rất tốt trong việc làm dịu vết thương.

Tuy nhiên, mẹ cũng không nên tự ý sử dụng mà hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn sản phẩm phù hợp và tránh gây kích ứng da.

3.3 Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát

Để giảm việc cọ xát liên tục quanh vết mổ mẹ nên mặc những bộ quần áo rộng rãi, thoáng mát. Ngoài ra, Mẹ nên tránh nịt bụng quá chặt trong thời gian đầu để da được thở như vậy sẽ hạn chế được việc đổ mồ hôi và vi khuẩn tích tụ, từ đó giảm ngứa và hỗ trợ quá trình hồi phục.

3.4 Massage nhẹ nhàng vùng sẹo

Thông thường, sau khoảng 6 – 8 tuần vết mổ sẽ lành hẳn mẹ có thể massage nhẹ nhàng quanh vùng sẹo để kích thích lưu thông máu, giúp sẹo mềm hơn và giảm cảm giác căng tức, ngứa ngáy. Khi massage, mẹ nên kết hợp với dầu dừa, dầu oliu hoặc kem dưỡng phù hợp để làm ẩm da. Thực hiện massage đều đặn mỗi ngày 5 – 10 phút sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt, vừa giảm ngứa vừa giúp sẹo mờ hơn theo thời gian.

3.5 Bổ sung dinh dưỡng giúp làn da hồi phục nhanh

Để vết mổ chóng lành, chế độ ăn uống cũng đóng vai trò quan trọng. Các mẹ nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin C  như: cam, bưởi, ổi, vitamin E có trong: hạt hướng dương, hạnh nhân, cùng protein có trong: thịt nạc, cá, trứng để giúp tái tạo mô và làm lành da nhanh hơn. Đặc biệt, hãy uống đủ nước mỗi ngày cũng giúp giữ ẩm cho da, giảm tình trạng khô ráp và ngứa ngáy ở vết mổ.

3.6 Hạn chế chạm tay và gãi vào vết mổ

Điều này mẹ cần đặc biệt chú ý bởi khi bị ngứa, nhiều mẹ có thói quen đưa tay gãi để dễ chịu hơn. Tuy nhiên, hành động này lại có thể gây trầy xước, nhiễm trùng và khiến sẹo trở nên xấu hơn.

Thay vì gãi, mẹ có thể áp một miếng gạc mát hoặc chườm lạnh trong vài phút để làm dịu cơn ngứa. Đây là cách an toàn và hiệu quả để giảm cảm giác khó chịu mà không ảnh hưởng đến vết mổ.

4. Vết mổ sau sinh bị ngứa khi nào cần đến bác sĩ?

Như đã nói ở trên, ngứa vết mổ sau sinh là điều bình thường và không đáng lo. Tuy nhiên, mẹ cần đi khám ngay nếu có những biểu hiện:

• Vết mổ ngứa kèm đau nhức dữ dội.
• Xuất hiện dịch mủ, chảy máu hoặc có mùi hôi.
• Vùng da quanh vết mổ sưng đỏ, nóng.
• Ngứa kéo dài nhiều năm kèm đau sâu bên trong bụng.
• Mẹ sốt, mệt mỏi hoặc thấy vết mổ dày lên bất thường

Đây có thể là dấu hiệu nhiễm trùng, dính sẹo hoặc biến chứng sau sinh cần được xử lý y tế kịp thời để lâu sẽ càng nguy hiểm.

5. Các câu hỏi liên quan khi bị ngứa vết mổ sau sinh

Ngoài ngứa, vết mổ sau sinh còn có biểu hiện gì đáng lo ngại?

Ngoài ngứa, vết mổ sau sinh có thể xuất hiện thêm các biểu hiện khác như:

• Đau vết mổ sau sinh 3 năm: Nguyên nhân có thể là do dính sẹo hoặc bị ảnh hưởng dây thần kinh
• Xuất hiện sẹo thâm, sẹo lồi: Gây mất thẩm mỹ và đôi khi ngứa rát khó chịu
• Da quanh vết mổ tê bì: Nguyên nhân là do tổn thương dây thần kinh tạm thời.
• Vết mổ căng tức khi thay đổi thời tiết: Đây là phản ứng bình thường của mô sẹo.

6. Vết mổ sau sinh sẽ lành trong bao lâu?

Thời gian hồi phục vết mổ sau sinh tùy thuộc cơ địa và cách chăm sóc của mỗi người. Thông thường, vết sẹo sau khi mổ sẽ trải qua các giai đoạn sau:

• Sau 1 – 2 tuần: vết mổ khép miệng và liền da.
• Sau 1 – 3 tháng: vết thương dần ổn định, nhưng vẫn có thể ngứa và đỏ nhẹ.
• Sau 6 – 12 tháng: sẹo mờ dần, nhưng có mẹ vẫn bị ngứa kéo dài do sẹo phì đại.

Lưu ý: Có một số trường hợp, sau 2 – 3 năm, mẹ vẫn còn cảm giác đau hoặc ngứa khi thay đổi thời tiết hoặc do cấu trúc sẹo chưa ổn định hoàn toàn.

>> Tham khảo: Sa tử cung là gì? Cách nhận biết sa tử cung bằng tay

Như vậy, ngứa vết mổ sau sinh là hiện tượng phổ biến, nguyên nhân là do quá trình hồi phục da và mô dưới da. Tuy nhiên, nếu ngứa kéo dài kèm theo các dấu hiệu bất thường như: đỏ, sưng, chảy dịch, mẹ cần thăm khám sớm để tránh biến chứng. Hy vọng bài viết của Moaz BéBé đã giúp mẹ hiểu hơn về cơ thể mình và ý thức được việc vệ sinh vết mổ sau sinh đúng cách, duy trì lối sống lành mạnh là những yếu tố giúp bạn có cuộc sống thoải mái, dễ chịu và khỏe mạnh hơn.