Tháp dinh dưỡng cho trẻ: Hướng dẫn chi tiết và cách áp dụng hiệu quả

Đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho trẻ, là cách bé tăng trưởng khỏe mạnh, lớn khôn mỗi ngày. Căn cứ vào tháp dinh dưỡng cho trẻ, gia đình cùng nhà trường có thể thiết lập khẩu phần ăn hợp lý, từ đó hình thành thói quen ăn uống khoa học cho con trẻ.

1. Tháp dinh dưỡng cho trẻ mầm non là gì?

Tháp dinh dưỡng cho trẻ là một mô hình dạng tháp cung cấp và phân loại những nhóm thực phẩm được khuyên nên sử dụng hoặc không nên dùng trong bữa ăn hàng ngày của trẻ mầm non, tức là từ độ tuổi 3 – 5 tuổi. Căn cứ vào tháp dinh dưỡng, bố mẹ và những người chăm sóc trẻ, như nhà trường, giáo viên có thể xây dựng chế độ ăn uống hợp lý nhất, nhằm đảm bảo cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho trẻ, để phát triển toàn diện, từ thể chất đến tinh thần.

>> Xem thêm: Thực đơn cho bé bắt đầu ăn dặm: Bé ăn ngon, tăng cân đều

Thông qua tháp dinh dưỡng, gia đình và trường học dễ dàng lựa chọn những thực phẩm thích hợp nhất cho trẻ, để sự tăng trưởng hiệu quả đồng thời cân đối với nhu cầu và sở thích của trẻ. Nhờ áp dụng tháp dinh dưỡng hợp lý, trẻ vừa ăn ngon hơn, lại đảm bảo đầy đủ chất và từ đó hình thành thói quen ăn uống lành mạnh.

Bên cạnh đó, cha mẹ có thể thông qua tháp dinh dưỡng để loại bỏ những thực phẩm có hại, hoặc là hạn chế các loại thực phẩm không phù hợp, để đảm bảo tính cân đối cho thực đơn ăn uống của bé. Lượng thức ăn mà bé tiêu thụ cũng hợp lý và an toàn hơn.

2. Lợi ích của việc áp dụng tháp dinh dưỡng

Sử dụng tháp dinh dưỡng đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe trẻ em, trong đó phải kể đến:

2.1 Cung cấp chế độ ăn cân bằng và hợp lý

Thông qua tháp dinh dưỡng, bố mẹ và nhà trường sẽ phân loại thực phẩm, xác định tỷ lệ của mỗi nhóm để đưa ra thực đơn phù hợp và cân bằng  giữa tinh bột, chất đạm, chất béo, rau xanh cùng trái cây. Nhờ vậy, bé sẽ được cung cấp đầy đủ dưỡng chất cần thiết để khỏe mạnh về thể chất lẫn tinh thần.

2.2 Hỗ trợ tăng trưởng và phát triển

Tháp dinh dưỡng sẽ cung cấp thông tin về những thực phẩm có dưỡng chất như protein, vitamin và khoáng chất đều cần thiết cho sự phát triển thể chất và trí tuệ. Nhờ đó gia đình và trường học có thể chọn lựa được các thực phẩm cần thiết nhất cho sự phát triển của trẻ.

2.3 Ngăn ngừa bệnh tật

Việc áp dụng tháp dinh dưỡng đúng cách sẽ giúp gia đình và trường học ngăn chặn, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh sau ở trẻ:

• Béo phì ở trẻ nhỏ: Do có thể hạn chế tiêu thụ thực phẩm giàu chất béo và đường. Từ đó ngăn ngừa nguy cơ tăng cân không thể kiểm soát.
• Giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh tim mạch nhờ xây dựng thực đơn có các thực phẩm điều chỉnh lượng cholesterol và chất béo bão hòa.
• Ngăn chặn nguy cơ bị bệnh tiểu đường bởi có khả năng kiểm soát lượng đường và tinh bột trong chế độ ăn.

2.4 Xây dựng thói quen ăn uống lành mạnh

Tháp dinh dưỡng trở thành công cụ hiệu quả để bé và những người trong gia đình, lẫn trường học có khả năng nhận thức rõ hơn về vai trò của từng nhóm thực phẩm, tác dụng mang lại. Từ đó sẽ góp phần xây dựng lối sống lành mạnh từ sớm, ăn uống khoa học để bảo vệ sức khỏe, ngăn chặn các nguy cơ gây hại cơ thể.

3. Ý nghĩa của tháp dinh dưỡng cho trẻ mầm non

Không chỉ riêng trẻ mầm non mà bất kỳ độ tuổi nào cũng nên duy trì thói quen ăn uống lành mạnh, đảm bảo đầy đủ và cân bằng các thành phần dinh dưỡng. Nhờ xây dựng tháp dinh dưỡng khoa học mà gia đình sẽ chọn lọc được những thực phẩm phù hợp với tình trạng sức khỏe để làm chế độ ăn uống hàng ngày.

>>Xem thêm: Chuẩn bị cho bé ăn dặm, mẹ cần làm những gì?

Dựa trên tháp dinh dưỡng dành cho trẻ mầm non, chế độ ăn của bé cần đảm bảo đầy đủ 5 nhóm chất chính, bao gồm: Nhóm chất đạm, chất bột, chất béo, vitamin và khoáng chất. Các nhóm chất này được sắp xếp thành các nhóm thực phẩm theo thứ tự ưu tiên giảm dần từ đáy tháp lên đỉnh:

3.1 Nhóm nước

Trẻ mầm non thuộc nhóm tuổi cần bổ sung lượng nước lớn nhất. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, trẻ cần uống khoảng 1,3 lít nước mỗi ngày, tương đương 6 ly nước, mỗi ly chứa khoảng 220ml. Lượng nước này bao gồm không chỉ nước lọc mà còn cả sữa, nước ép trái cây, nước dừa… Đặc biệt, trong những ngày thời tiết nóng bức, việc bổ sung đủ nước cho trẻ càng trở nên quan trọng hơn.

3.2 Ngũ cốc

Trong tháp dinh dưỡng cho trẻ mầm non, ngũ cốc là nhóm thực phẩm xếp ngay sau nước. Đây là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu, giúp trẻ hoạt động và phát triển khỏe mạnh. Trẻ mầm non cần tiêu thụ từ 5 đến 6 đơn vị ngũ cốc mỗi ngày, mỗi đơn vị tương ứng với nửa chén cơm (55g) hoặc một ổ bánh mì nhỏ (27g). Các loại thực phẩm giàu tinh bột như cơm, bún, mì, bánh mì nên được ưu tiên vì chúng không chỉ cung cấp năng lượng mà còn bổ sung nhiều dưỡng chất quan trọng.

3.3 Rau củ quả và trái cây chín

Rau củ quả là nhóm thực phẩm quan trọng, đứng thứ ba trong tháp dinh dưỡng. Mỗi ngày, trẻ mầm non cần khoảng 4 đơn vị rau quả, chia đều thành 2 đơn vị rau và 2 đơn vị trái cây, mỗi đơn vị tương đương 80g. Việc bổ sung đủ rau củ quả không chỉ hỗ trợ tiêu hóa mà còn cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ.

3.4 Chất đạm

Nhóm chất đạm bao gồm đạm động vật như thịt, cá, tôm, trứng và đạm thực vật từ các loại hạt. Đạm đóng vai trò thiết yếu trong việc hỗ trợ trẻ phát triển cả về thể chất lẫn trí tuệ. Trẻ mầm non cần khoảng 3,5 đơn vị đạm mỗi ngày, mỗi đơn vị tương đương với 30 – 35g thịt heo, cá hoặc 40 – 50g thịt gà, trứng. Tuy nhiên, cần cân bằng giữa đạm động vật và thực vật để đảm bảo dinh dưỡng toàn diện.

3.5 Sữa và các chế phẩm từ sữa

Sữa là nguồn dinh dưỡng không thể thiếu trong chế độ ăn của trẻ mầm non. Theo tháp dinh dưỡng, trẻ cần tiêu thụ 4 đơn vị sữa mỗi ngày, tương ứng với 100ml sữa tươi, 15g phô mai hoặc 100g sữa chua cho mỗi đơn vị. Sữa và các sản phẩm từ sữa giúp trẻ phát triển hệ xương và răng khỏe mạnh, đồng thời hỗ trợ tăng trưởng toàn diện.

3.6 Nhóm chất béo

Trẻ mầm non cần bổ sung khoảng 5 đơn vị chất béo mỗi ngày, tương đương 5g dầu ăn hoặc 6g bơ cho mỗi đơn vị. Các loại dầu cá hồi hoặc dầu giàu omega-3 là lựa chọn lý tưởng, giúp tăng cường sức khỏe và phát triển trí não cho trẻ.

3.7 Đường và muối

Đường và muối nằm ở đỉnh tháp dinh dưỡng, được khuyến nghị sử dụng rất hạn chế. Trẻ mầm non chỉ cần dưới 3g muối và dưới 15g đường (tương đương 3 đơn vị đường) mỗi ngày. Phụ huynh nên ưu tiên sử dụng muối i-ốt để cung cấp i-ốt cần thiết cho cơ thể trẻ.

Tháp dinh dưỡng sẽ là nguồn tham khảo lý tưởng cho những người muốn xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh nhưng chưa biết nên bắt đầu từ đâu. Nhờ có tháp dinh dưỡng phân loại từng nhóm thực phẩm và dưỡng chất cụ thể mà gia đình sẽ định hướng rõ hơn để đáp ứng được nhu cầu ăn uống của trẻ mầm non, giúp cơ thể bé phát triển khỏe mạnh, là nền tảng vững chắc để tăng trưởng an toàn về sau.

Ngoài ra, nhờ vào tháp dinh dưỡng mà gia đình có thể hạn chế được những thực phẩm có hại cho sức khỏe trẻ mầm non. Từ đó giúp gia đình cùng nhà trường thực hiện được thói quen ăn uống lành mạnh cho trẻ.

4. Cách xây dựng thực đơn dựa theo tháp dinh dưỡng

Đảm bảo những nguyên tắc xây dựng thực đơn dựa theo tháp dinh dưỡng thì mới nhận được hiệu quả tốt nhất, vì thế bố mẹ phải ghi nhớ những điều sau:

Đảm bảo đầy đủ dinh dưỡng: Trung bình, trẻ em mầm non cần bổ sung 1230 – 1320 calo mỗi ngày để đảm bảo hoạt động và phát triển bình thường. Đây là nguồn năng lượng được nạp từ tinh bột, chất béo, protein, vitamin và khoáng chất.

Thực phẩm phải đa dạng, để giúp bé được thưởng thức nhiều món ăn hơn, làm phong phú khẩu bị, tiếp xúc với nhiều hương vị mới. Tuy nhiên, một số thực phẩm tốt cho người lớn lại không phù hợp với trẻ nhỏ, nên cần chú ý kỹ.

Nên cung cấp những thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo an toàn để tránh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe trẻ. Cần tránh các loại thực phẩm chứa hóa chất, ôi thiu, bị hỏng.

Thận trọng với khả năng trẻ bị dị ứng, do hệ miễn dịch còn chưa hoàn thiện, nên có thể phản ứng lại với một số thực phẩm nhất định. Đó là lý do gia đình phải theo dõi kỹ lưỡng.

5. Gợi ý thực đơn mẫu cho bé theo tháp dinh dưỡng

Có nhiều cách để xây dựng thực đơn cho bé dựa vào tháp dinh dưỡng. Gia đình có thể tham khảo những ý kiến chuyên môn từ các bác sĩ dinh dưỡng, để đảm bảo tính cân bằng và hiệu quả.

Ngoài ra, gia đình có thể tham khảo một thực đơn mẫu dành cho trẻ 3 – 5 tuổi như sau, khi cung cấp 3 bữa ăn chính cùng 2 – 3 bữa phụ.

Bữa sáng: 1 bát cháo.

Bữa phụ sáng: 1 cốc 200ml sữa bột.

Bữa trưa: Bao gồm 1 bát cơm 100gram, 1 bát canh rau bina nấu thịt bằm, cá kho và trái cây tráng miệng.

Bữa phụ chiều: Ăn trái cây và 1 hộp sữa chua.

Bữa tối: Ăn 1 bát cơm 100gram, canh xương khoai tây, gà rang, trái cây tráng miệng.

Bữa phụ tối: 1 cốc sữa 200ml sữa bột.

>>Xem thêm: Các phương pháp ăn dặm phổ biến giúp bé phát triển toàn diện

Qua chia sẻ trên, ba mẹ có thể thấy tác dụng và ý nghĩa quan trọng của tháp dinh dưỡng cho trẻ. Vì thế xin mời ba mẹ cùng trường học theo dõi để xây dựng thực đơn ăn uống khoa học, an toàn nhất.