30+ Bài thơ cho bé giúp phát triển ngôn ngữ và tư duy

Đối với trẻ từ 0 – 6 tuổi, tuổi thơ của con là khoảng thời gian “vàng” để phát triển ngôn ngữ, trí tuệ và cảm xúc. Trong đó, đọc thơ cho bé là một trong những cách đơn giản nhưng cực kỳ hiệu quả để kích thích não bộ, phát triển khả năng ngôn ngữ của con. Ngoài ra, đây cũng là cách để gắn kết tình cảm giữa bố mẹ và con cái được rất nhiều các bậc phụ huynh áp dụng. Trong bài viết dưới đây, hãy cùng Moaz BéBé khám phá các bài thơ hay cho bé theo từng độ tuổi từ sơ sinh đến 6 tuổi, và hiểu rõ lý do vì sao bố mẹ nên đọc thơ cho bé càng sớm càng tốt nhé!

1. Lý do nên đọc thơ cho bé càng sớm càng tốt?

Có thể bố mẹ chưa biết, đọc thơ cho bé từ khi còn nhỏ, thậm chí từ khi sơ sinh không chỉ là hoạt động mang tính giải trí hay ru ngủ, mà còn là một trong những phương pháp giáo dục sớm hiệu quả. Bởi, thơ ca có nhịp điệu, vần điệu lặp lại và âm thanh dễ nhớ, dễ nghe – đây chính là những yếu tố lý tưởng để giúp con phát triển ngôn ngữ, cảm xúc và nhận thức ngay từ những năm đầu đời.

Dưới đây là 5 lý do quan trọng vì sao bố mẹ nên đọc thơ cho bé càng sớm càng tốt:

1.1 Kích thích phát triển ngôn ngữ và khả năng nói

Những bài thơ ngắn, dễ thuộc là công cụ tuyệt vời giúp trẻ học từ mới một cách tự nhiên. Khi nghe thơ mỗi ngày, bé sẽ tiếp thu âm thanh, ngữ điệu và cấu trúc câu một cách lặp đi lặp lại, từ đó dần hình thành phản xạ giao tiếp và học nói nhanh hơn. Với trẻ từ 1 – 3 tuổi, thơ còn giúp luyện cách phát âm rõ ràng, khuyến khích bé bắt chước nói theo, cực kỳ phù hợp trong giai đoạn bé học nói.

1.2 Tăng khả năng ghi nhớ, tập trung

Do thơ có cấu trúc vần điệu đều đặn nên có thể giúp trẻ nhớ lâu, ghi nhớ nhanh hơn các loại ngôn ngữ thông thường. Khi mẹ đọc thơ hàng ngày, bé sẽ dần hình thành khả năng lắng nghe, chú ý, từ đó cải thiện khả năng tập trung và trí nhớ ngắn hạn. Đây là một trong những kỹ năng cực kỳ quan trọng cho việc học tập sau này.

1.3 Nuôi dưỡng tâm hồn, có cảm xúc tích cực

Thơ thường mang nội dung trong sáng, vui tươi và giàu cảm xúc tích cực. Khi được tiếp xúc với những bài thơ về tình yêu thương, thiên nhiên, gia đình…, bé sẽ học cách cảm nhận, biểu đạt cảm xúc, từ đó hình thành tâm hồn dịu dàng, yêu thương ngay từ nhỏ. Đặc biệt, những bài thơ ru ngủ, thơ nói về mẹ, về ông bà… còn giúp bé cảm nhận được sự gắn bó, ấm áp và an toàn trong vòng tay yêu thương của những người thân trong gia đình.

1.4 Tăng sự gắn kết bố mẹ và con

Việc bố mẹ dành thời gian mỗi ngày để đọc thơ cho bé nghe, trò chuyện về bài thơ, không chỉ giúp bé học tốt hơn, mà còn tạo nên những khoảnh khắc gắn bó vô giá giữa bố mẹ và con cái. Đó là khi con cảm nhận được sự hiện diện, tình yêu thương của bố mẹ – điều mà mọi đứa trẻ đều cần để lớn lên hạnh phúc và tự tin.

1.5 Là nền tảng cho khả năng đọc hiểu sau này

Trẻ được nghe và học thơ sớm thường có vốn từ phong phú, biết cách sử dụng từ linh hoạt hơn khi vào độ tuổi đi học. Ngoài ra, các kỹ năng như nghe – hiểu – kể lại, ghi nhớ thông tin theo trật tự, cảm thụ ngôn ngữ đều được phát triển từ việc nghe thơ. Đây là nền tảng giúp bé học tốt hơn trong tương lai, đặc biệt là ở các môn như Tiếng Việt, Văn học, và kỹ năng giao tiếp.

2. Thơ hay cho bé sơ sinh từ 0 đến 3 tuổi

Ở giai đoạn này, có nhiều bố mẹ nói rằng, “có tí tuổi biết gì đâu mà thơ với ca”. Tuy nhiên, đây lại là ý kiến chưa đúng bởi tuy chưa hiểu rõ ngôn ngữ nhưng các con lại cực kỳ nhạy cảm với âm thanh, nhịp điệu. Do đó, những bài thơ cho bé sơ sinh thường được viết ngắn gọn, có vần điệu đều, từ ngữ đơn giản và nhấn mạnh cảm xúc yêu thương.

Dù bé chỉ mới vài tháng tuổi hay đã biết nói, biết chạy, thơ cho bé luôn là người bạn đồng hành tuyệt vời trong hành trình lớn khôn. Dưới đây là một số bài thơ cho bé từ 0 – 3 tuổi bố mẹ có thể đọc cho bé nghe mỗi ngày:

Lưu ý: Với các bạn nhỏ từ 1–2 tuổi, bố mẹ có thể chọn các bài thơ có hình ảnh gần gũi như: con vật, hoa quả, hành động hàng ngày,… những bài thơ cho bé học nói lúc này sẽ rất hữu ích để con bắt chước phát âm. Mỗi ngày, mẹ có thể đọc 1–2 bài vào giờ con chơi hoặc trước khi con ngủ. Mẹ có thể đọc lặp đi lặp lại nhiều lần kết hợp với các hành động, động tác biểu thị hoặc ôm bé vào lòng khi đọc cho bé ngủ để bé làm quen với từ ngữ và phản xạ giao tiếp..

3. Thơ cho bé từ 3 đến 5 tuổi

Đến độ tuổi này, bé đã bắt đầu nhận biết rõ ràng âm thanh, hình ảnh và tình huống, nên bố mẹ có thể chọn các bài thơ có nội dung rõ ràng hơn, mang tính dạy kỹ năng sống, cảm xúc hoặc khám phá thế giới xung quanh. Mẹ có thể tham khảo các bài thơ theo chủ đề:

• Thơ về gia đình: Bố mẹ, ông bà, anh chị
• Thơ về thiên nhiên: Mây, mưa, hoa lá, cỏ cây
• Thơ về mái trường, lớp học, cô giáo, bạn bè
• Thơ dạy kỹ năng sống: Đi vệ sinh, rửa tay, giữ đồ chơi sạch sẽ…

Ví dụ, mẹ có thể đọc các bài thơ cho be 3 tuổi, 4 tuổi dưới đây:

4. Thơ cho bé từ 5 tuổi trở lên

Từ 5 tuổi trở lên trẻ bắt đầu làm quen với chữ viết và cấu trúc ngôn ngữ phức tạp hơn. Đây là lúc thích hợp để bé tiếp xúc với những bài thơ có nội dung sâu sắc, có ý nghĩa, có cốt truyện, lời dạy nhẹ nhàng hoặc gieo mầm tình yêu về quê hương, đất nước, gia đình, bạn bè,

Bố mẹ có thể chọn những bài thơ cho bé từ 5 – tuổi theo các tiêu chí sau:

• Ngôn từ phong phú, có thể lồng ghép tính giáo dục.
• Câu chuyện đơn giản, rõ ràng, dễ đồng cảm.
• Mang cảm hứng tích cực, nhẹ nhàng

Ví dụ như một số bài thơ hay cho bé 5 – 6 tuổi dưới đây:

Với độ tuổi này, bố mẹ có thể cùng con đọc và đặt câu hỏi, như: “Bài thơ nói về điều gì?” hoặc “Con cảm thấy thế nào khi nghe thơ này?” Đây là các câu hỏi giúp con có cái nhìn khái quát trước một vấn đề để con luyện kỹ năng diễn đạt, cảm xúc và tư duy phản biện.

5. Nuôi dưỡng tâm hồn con theo cách của mẹ

Trích lời chia sẻ của chị Hoài Anh – Hà Nội 33 tuổi về việc nuôi dưỡng tâm hồn con qua những bài thơ, mẩu chuyện ngay từ khi bé còn nhỏ:

“Từ khi con còn đỏ hỏn, mẹ đã bắt đầu thì thầm bên tai con những câu thơ đầu tiên. Đó chỉ là vài câu vần đơn giản như ‘Cái mũi xinh xinh’, ‘Bàn tay bé nhỏ’, nhưng mỗi lần đọc là một lần con lắng nghe, mắt tròn xoe, rồi khúc khích cười theo từng nhịp điệu.

Lớn hơn một chút, mẹ chuyển sang đọc cho con nghe những bài thơ như ‘Em đi mẫu giáo’, ‘Chiếc răng sữa’, ‘Em yêu trường em’… Mỗi bài thơ như một câu chuyện nhỏ, mang theo lời nhắn yêu thương và những bài học đầu đời dịu dàng. Nhờ có thơ, con biết gọi tên bàn tay, cái mũi, biết yêu mẹ, yêu bà, biết chào cô giáo mỗi sáng đến trường.

Với mẹ, thơ không chỉ là lời ru, mà còn là cách để kết nối với con, giúp con học ngôn ngữ tự nhiên và giàu cảm xúc hơn. Có những hôm con ngồi tự lẩm nhẩm bài thơ ‘Con bướm trắng’, mẹ chỉ ngồi nhìn thôi mà lòng ngập tràn hạnh phúc.

Giữa một thế giới công nghệ, sách thơ cho bé vẫn là món quà giản dị mà đầy diệu kỳ. Mỗi bài thơ, mỗi lần đọc cùng con – chính là những kỷ niệm tuổi thơ ngọt ngào mà mẹ tin rằng con sẽ nhớ mãi sau này.”

Thơ cho bé không chỉ là những vần điệu vui tai, mà là công cụ dạy ngôn ngữ, cảm xúc và trí tuệ đầy hiệu quả. Dù bé đang trong giai đoạn sơ sinh hay chuẩn bị vào lớp 1, việc đọc thơ cho bé nghe mỗi ngày sẽ là món quà tinh thần tuyệt vời mà bố mẹ dành tặng con. Hy vọng bài viết của Moaz BéBé đã giúp mẹ hiểu rõ lý do vì sao nên đọc thơ cho bé từ sớm và sưu tầm thêm nhiều bài thơ hay để biến những phút đọc thơ thành thời gian gắn bó ấm áp và truyền cảm hứng yêu ngôn ngữ cho con từ sớm.