Trẻ sơ sinh bị méo đầu lớn có hết không? Nguyên nhân và cách phòng tránh

Trẻ sơ sinh bị méo đầu là hiện tượng không hiếm gặp trong những tháng đầu đời. Nhưng nhiều bố mẹ vẫn không khỏi lo lắng khi thấy đầu con mình không tròn đều mà bị lệch sang một bên hoặc có chỗ phẳng rõ rệt. Vậy trẻ sơ sinh bị méo đầu lớn có hết không? Đây là dấu hiệu bình thường do tư thế ngủ hay có liên quan đến bất thường nào đó về sức khoẻ và sự phát triển của trẻ? Để tìm lời giải đáp, hãy cùng Moaz BéBé  tìm hiểu đầy đủ các thông tin liên quan qua bài viết dưới đây nhé!

1. Tại sao trẻ bị méo đầu?

Có thể bố mẹ chưa biết, đầu của trẻ sơ sinh rất mềm và dễ bị biến dạng, bởi khi mới sinh các xương sọ của bé chưa khép kín hoàn toàn. Và chúng được kết nối với nhau bằng các khớp mềm gọi là thóp (fontanelle) để hỗ trợ quá trình sinh nở và thích nghi với sự phát triển của não bộ. Chính vì đặc điểm này nên bé dễ bị méo đầu nếu chịu lực tác động kéo dài dù là rất nhẹ.

Dưới đây là những nguyên nhân chính khiến trẻ sơ sinh bị méo đầu:

1.1 Nằm một tư thế trong thời gian dài

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng trên. Thông thường, trẻ sơ sinh thường ngủ rất nhiều, ước chừng khoảng từ 16–18 tiếng mỗi ngày. Do đó, nếu bố mẹ để bé thường xuyên nằm ngửa hoặc nghiêng một bên, phần đầu tiếp xúc nhiều với mặt phẳng đầu trẻ sẽ dần bị ép dẹp và dẫn đến tình trạng đầu phẳng hoặc méo lệch.

1.2 Méo đầu bẩm sinh (do tư thế nằm trong bụng mẹ)

Ngay từ trong bụng mẹ, nếu bé bị tư thế ngôi thai lệch, không gian chật hẹp hoặc bị ép vào thành tử cung, xương sọ có thể đã biến dạng nhẹ. Điều này thường gặp hơn ở các bé song sinh, hoặc thai nhi to so với khung chậu mẹ.

1.3 Quá trình sinh thường diễn ra lâu hoặc dùng dụng cụ hỗ trợ

Trong quá trình sinh thường, đầu bé phải chui qua ống sinh hẹp. Nếu quá trình rặn sinh kéo dài hoặc phải dùng kẹp forceps, giác hút hỗ trợ, phần sọ sẽ chịu lực nén lớn, khiến đầu tạm thời bị méo. Tuy nhiên, dạng méo đầu do sinh thường này thường sẽ tự cải thiện sau vài tuần nên bố mẹ cũng không nên quá lo lắng.

1.4 Mắc tật vẹo cổ bẩm sinh

Một số trẻ có cơ cổ bị ngắn hoặc co rút một bên (hay còn gọi là vẹo cổ), khiến bé luôn nghiêng đầu về một hướng cố định. Khi nằm ngủ hoặc bú, bé sẽ khó quay sang bên còn lại, lâu dần gây lệch đầu, méo mặt, thậm chí mất cân đối hai bên khuôn mặt nếu bố mẹ không phát hiện kịp thời và điều trị sớm.

1.5 Sử dụng ghế rung, nôi ngồi, địu không đúng cách

Các thiết bị hỗ trợ bé như ghế rung, địu, xe nôi… cũng có thể là nguyên nhân gây méo đầu ở trẻ sơ sinh nếu sử dụng không đúng cách trong thời gian dài, đặc biệt khi bé chưa đủ cứng cổ, sẽ dồn áp lực lên vùng đầu – cổ, từ đó tạo ra vùng phẳng hoặc méo không mong muốn.

2. Một số loại đầu méo trẻ sơ sinh có thể gặp phải

Tùy theo nguyên nhân và mức độ tác động, méo đầu ở trẻ sơ sinh có thể chia thành nhiều dạng khác nhau, cùng với đó là các biểu hiện và mức độ cần can thiệp khác nhau.

Dưới đây là những loại thường gặp:

Bố mẹ cần lưu ý: Trong đa số trường hợp, đầu méo ở mức độ nhẹ – trung bình là tình trạng lành tính, không ảnh hưởng đến não bộ hay trí tuệ. Tuy nhiên, bố mẹ vẫn nên quan sát kỹ lưỡng để nhận biết đúng loại méo đầu. Điều này có vai trò quan trọng trong việc giúp bố mẹ có hướng chăm sóc phù hợp, tránh để tình trạng kéo dài dẫn đến ảnh hưởng thẩm mỹ hoặc chức năng về sau của trẻ.

3. Trẻ sơ sinh bị méo đầu lớn có hết không? Khi nào là bất thường

Trong phần lớn các trường hợp, đầu bé sơ sinh bị méo không ảnh hưởng đến trí não hay sự phát triển thần kinh, và có thể cải thiện theo thời gian khi bé lớn hơn, biết lật, biết ngồi và ít nằm đầu một tư thế.

>> Xem thêm: Trẻ sơ sinh gối tay mẹ ngủ có sao không? Lời khuyên từ chuyên gia

Tuy nhiên, nếu thấy một trong những dấu hiệu dưới đây, cha mẹ cần đưa bé đi khám ngay:

• Đầu bé méo nặng, mất cân đối rõ rệt gây ảnh hưởng cho cả mặt và trán.
• Bé không quay đầu sang một bên, hoặc cổ cứng, nghiêng cố định về một phía – có thể là biểu hiện của tật vẹo cổ bẩm sinh.
• Đầu bé không cải thiện sau 2–3 tháng bố mẹ thay đổi tư thế nằm của bé
• Trẻ chậm biết lật, bò, hoặc kém tương tác với môi trường xung quanh

Ngoài ra, có một số em bé bị méo đầu do dính khớp sọ sớm. Đối với trường hợp này, bố mẹ cần cho bé thăm khám bác sĩ chuyên khoa để được đánh giá và can thiệp kịp thời nếu cần thiết.

4. Khi thấy trẻ sơ sinh bị méo đầu bố mẹ phải làm sao?

Nếu phát hiện bé bị méo đầu, bố mẹ cũng không nên quá lo lắng. Bởi trong đa số trường hợp, nếu bố mẹ chăm sóc đúng cách, đầu bé sẽ tự điều chỉnh dần khi lớn lên.

Dưới đây là các bước bố mẹ nên thực hiện ngay khi phát hiện con bị méo đầu:

• Thay đổi tư thế nằm của con thường xuyên: Khi thấy bé nằm ngửa lâu, bố mẹ nên thay đổi hướng đầu trái – phải cho con. Bố mẹ có thể thực hiện việc này trong mỗi giấc ngủ của con để tránh con nằm bị đè lâu một bên. Ngoài ra, bố mẹ có thể dùng gối định hình chuyên dụng để phân tán lực đều – hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi thực hiện nhé!
• Tăng thời gian bé nằm sấp khi thức: Từ 2 tuần tuổi, mẹ nên cho bé nằm sấp mỗi ngày vài phút khi thức, khi thực hiện việc này cần có sự quan sát của bố mẹ. Đặc biệt, nằm sấp còn giúp con phát triển cơ cổ và làm giảm áp lực vùng sau đầu.
• Cho bé tập quay đầu khi chơi cùng con: Bố mẹ có thể dùng đồ chơi, ánh sáng hoặc gọi tên để bé xoay đầu theo hướng khác nhau.
• Bế bé nhiều hơn: Hãy hạn chế việc cho con nằm, khi thức, bố mẹ nên bế bé lên tay hoặc đặt trong địu thay vì để nằm giường quá lâu.

Nếu sau vài tuần áp dụng các phương pháp trên mà tình trạng không cải thiện, bố mẹ nên đưa con đi khám để được hướng dẫn cụ thể hơn.

5. Cách phòng ngừa tình trạng méo đầu ở trẻ

Chắc bố mẹ đã từng nghe câu “phòng hơn chữa” đây cũng là nguyên tắc quan trọng khi chăm sóc trẻ sơ sinh.

Để ngăn ngừa hiện tượng trẻ bị méo đầu, cha mẹ cần ghi nhớ một số nguyên tắc sau:

• Thay đổi tư thế nằm trong mỗi giấc ngủ: Không để bé nằm một bên quá lâu, đặc biệt là trong 3 tháng đầu đời.
• Hạn chế để bé nằm liên tục trong nôi, xe đẩy, ghế rung – những nơi khiến đầu bé tiếp xúc liên tục với mặt phẳng cứng.
• Cho bé nằm sấp khi thức có kiểm soát từ sớm để phát triển cơ cổ và hỗ trợ tạo hình đầu tròn tự nhiên.
• Đảm bảo bé không bị tật vẹo cổ hoặc cứng cổ – nếu nghi ngờ, hãy đi khám sớm để có can thiệp kịp thời.

Bố mẹ chỉ cần thực hiện đều đặn các bước này, sẽ hạn chế được tối đa tình trạng con bị méo đầu, hình dáng đầu con sẽ cân đối, không méo lệch khi lớn lên.

Như vậy, trẻ sơ sinh bị méo đầu lớn có hết không? – Câu trả lời là có thể cải thiện hoàn toàn nếu nguyên nhân là tư thế và được phát hiện sớm. Tình trạng méo đầu thường không gây ảnh hưởng đến trí tuệ hay phát triển thể chất, nhưng nếu kéo dài mà không khắc phục có thể ảnh hưởng thẩm mỹ hoặc là dấu hiệu của các vấn đề phức tạp hơn. Vì thế, bố mẹ hãy chủ động theo dõi hình dáng đầu của bé ngay từ những tháng đầu đời và thực hiện đúng cách chăm sóc, thay đổi tư thế và đưa đi khám khi cần thiết. Hy vọng các thông tin Moaz BéBé chia sẻ thật sự hữu ích với bố mẹ, đừng quên chia sẻ bài viết tới những mẹ bỉm khác nữa nhé!

Bài viết tham khảo: Baby’s head shape: Cause for concern? 

Changes to Baby Head Shape: Causes, Treatments, and Concerns