Trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi phải làm sao? Cách chăm bé đúng cách

Bé yêu bị nghẹt mũi khiến thở khò khè, bú khó và ngủ không yên? Đây là tình trạng khá phổ biến ở trẻ sơ sinh do hệ hô hấp còn non nớt. Tuy không quá nguy hiểm, nhưng nếu mẹ xử lý sai cách có thể khiến bé khó chịu hơn. Vậy, trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi phải làm sao? Ba mẹ hãy cùng Moaz tìm hiểu cách chăm bé an toàn, hiệu quả tại nhà trong bài viết dưới đây nhé!

1. Nguyên nhân phổ biến khiến trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi

Nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh xảy ra khi niêm mạc mũi bị viêm, sưng nề và tiết nhiều dịch nhầy, khiến đường thở của bé bị cản trở. Lúc này, bé thường thở khò khè, hắt hơi, chảy nước mũi, thậm chí sốt nhẹ. Do chưa biết thở bằng miệng nên khi bị nghẹt mũi, bé sẽ rất khó chịu, bú kém, hay quấy khóc và ngủ không yên.

Một số nguyên nhân phổ biến khiến trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi gồm:

• Nhiễm virus hoặc vi khuẩn: Đây là nguyên nhân thường gặp nhất, gây ra các bệnh lý mũi họng như cảm cúm, viêm mũi, viêm họng.

• Cảm lạnh, cảm cúm: Khi thời tiết thay đổi hoặc bé nằm phòng máy lạnh quá lâu, ra nhiều mồ hôi nhưng không được lau khô, bé dễ bị cảm lạnh. Khi đó, bé có thể xuất hiện triệu chứng như nghẹt mũi, chảy nước mũi, sốt nhẹ, mệt mỏi, bỏ bú.

• Dị ứng: Hệ hô hấp của bé còn non yếu nên dễ bị kích ứng bởi các yếu tố như khói bụi, phấn hoa, thời tiết hanh khô hay độ ẩm thấp, dẫn đến nghẹt mũi.

• Dị vật trong mũi: Đôi khi, bé có thể vô tình hít phải dị vật nhỏ khiến niêm mạc mũi bị tổn thương, gây nghẹt mũi, chảy máu hoặc thậm chí ngạt thở nếu không được xử trí kịp thời.

Bên cạnh đó, nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi có thể là do ngạt mũi sinh lý, tức là dịch nhầy bào thai còn sót lại trong đường thở chưa được đào thải hết sau sinh. Hiện tượng này thường không đáng lo ngại, bởi khi hệ hô hấp của bé dần hoàn thiện sẽ tự loại bỏ dịch nhầy hoặc cha mẹ hỗ trợ làm sạch nhẹ nhàng, tình trạng nghẹt mũi sẽ nhanh chóng cải thiện.

2. Trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi bao lâu thì hết?

Thời gian trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi kéo dài bao lâu còn tùy thuộc vào từng nguyên nhân cụ thể. Mỗi bé có thể trạng và khả năng hồi phục khác nhau, đồng thời cách cha mẹ chăm sóc cũng ảnh hưởng đáng kể đến quá trình cải thiện tình trạng này.

Thông thường, nếu bé bị nghẹt mũi do thời tiết thay đổi hoặc kích ứng nhẹ từ môi trường thì sẽ tự hết sau khoảng 5–7 ngày. Tuy nhiên, nếu nghẹt mũi xuất phát từ bệnh lý như viêm mũi, viêm phế quản hoặc viêm xoang, thời gian hồi phục có thể kéo dài hơn, phụ thuộc vào mức độ bệnh và hướng điều trị.

Trong trường hợp bé nghẹt mũi kèm theo sốt, ho, nôn trớ hoặc bỏ bú, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ sớm để được thăm khám và chẩn đoán chính xác. Việc phát hiện và điều trị kịp thời sẽ giúp tránh các biến chứng nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe hô hấp của bé tốt hơn.

3. Trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi thở khò khè có nguy hiểm không?

Trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi và thở khò khè là hiện tượng khá phổ biến, tình trạng này không phải lúc nào cũng nguy hiểm, nhưng cha mẹ cũng không nên chủ quan. Ở giai đoạn đầu đời, đường thở của bé còn rất nhỏ và nhạy cảm, chỉ cần một ít dịch nhầy hay bụi bẩn cũng có thể khiến bé thở khó khăn, phát ra tiếng khò khè.

Biểu hiện thường gặp là trẻ chảy nước mũi, thở nhanh, bú ít, quấy khóc, ngủ không yên. Tiếng khò khè là âm thanh bất thường khi bé thở ra, do niêm mạc phế quản bị viêm hoặc có dịch nhầy gây tắc nghẽn. Cha mẹ có thể áp tai gần mũi hoặc miệng trẻ để nhận biết, nhưng nhiều trường hợp phải nhờ bác sĩ kiểm tra bằng ống nghe để xác định rõ nguyên nhân.

Nếu bé chỉ nghẹt mũi nhẹ, vẫn bú, ngủ, chơi bình thường thì không quá đáng lo. Nhưng nếu có dấu hiệu thở nhanh, rút lõm ngực, môi tím tái, bỏ bú, ho kéo dài hoặc sốt cao, cha mẹ nên đưa bé đi khám sớm.

4. Bé sơ sinh bị nghẹt mũi phải làm sao? Mẹo dân gian chữa nghẹt mũi cho bé

Trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi thường khó thở, bú kém và dễ quấy khóc. Cha mẹ có thể áp dụng một số cách sau để giúp bé dễ chịu hơn: (Tham khảo)

>> Xem thêm: 10 Mẹo dân gian chữa nghẹt mũi cho trẻ sơ sinh đơn giản tại nhà

4.1 Nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý

Dùng nước muối 0,9% để làm sạch khoang mũi, sát khuẩn và làm loãng dịch nhầy, giúp mũi bé thông thoáng hơn. Nên nhỏ 3–5 lần/ngày, đặc biệt trước khi bú và ngủ. Khi nhỏ, bế bé nằm ngửa, nhỏ vài giọt vào từng bên mũi, đợi vài phút rồi lau sạch. Lưu ý: không nên nhỏ nước muối quá 4 ngày liên tiếp để tránh khô mũi.

4.2 Hút mũi đúng cách bằng máy hút mũi chuyên dụng cho bé

Sau khi nhỏ nước muối, có thể dùng máy hút mũi chuyên dụng cho bé để lấy bớt dịch nhầy ra ngoài. Việc này giúp bé dễ thở hơn, nhưng không nên thực hiện quá nhiều lần trong ngày để tránh kích ứng niêm mạc. Luôn vệ sinh sạch dụng cụ trước và sau khi dùng.

>> Xem thêm: Có nên mua máy hút mũi cho bé không? Review Top 5 máy hút mũi tốt cho bé

Hiện nay, máy hút mũi không dây cho bé Moaz BéBé MB095 được nhiều mẹ bỉm tin dùng nhờ thiết kế tiện lợi và hiệu quả cao khi làm sạch mũi cho bé. Sản phẩm có kiểu dáng cầm tay nhỏ gọn, dễ mang theo, đi kèm 3 đầu hút silicone phù hợp cho bé từ 0–2 tuổi, trên 2 tuổi và cả người lớn khi cần hút dịch nhầy sâu. Máy được trang bị 5 cấp độ hút điều chỉnh linh hoạt từ nhẹ đến mạnh, tích hợp đèn và âm thanh giúp bé thoải mái hơn khi sử dụng. Ngoài ra, máy tháo lắp đơn giản, có lỗ thoát dịch tiện lợi, có thể rửa trực tiếp dưới nước và tự động ghi nhớ chế độ lần dùng gần nhất, mang lại trải nghiệm an toàn và dễ dàng cho mẹ.

4.3 Tăng cường cho bé bú mẹ

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng quý giá giúp củng cố hệ miễn dịch còn non yếu của trẻ sơ sinh, giúp bé chống lại các tác nhân gây bệnh. Cho bé bú thường xuyên không chỉ tăng sức đề kháng mà còn giúp làm loãng dịch nhầy trong mũi họng, giúp bé thở dễ dàng hơn và giảm cảm giác nghẹt mũi khó chịu.

4.4 Xông hơi nhẹ

Hơi nước ấm giúp làm loãng dịch nhầy và làm ấm đường thở, giúp bé bớt nghẹt mũi, giảm ho. Cha mẹ có thể dùng máy xông hoặc xả nước nóng ra chậu, bế bé ngửi hơi nước bốc lên. Chú ý giữ khoảng cách an toàn để tránh bỏng.

4.5 Tăng độ ẩm không khí

Không khí khô, đặc biệt khi bật điều hòa, có thể làm tình trạng nghẹt mũi nặng hơn. Hãy duy trì độ ẩm trong phòng bằng máy phun sương tạo ẩm không khí hoặc đặt chậu nước nhỏ trong phòng để mũi bé không bị khô, đau rát.

4.6 Nâng cao đầu và massage giúp bé dễ thở hơn

Khi trẻ bị nghẹt mũi, cha mẹ có thể kê nhẹ đầu bé bằng một chiếc khăn mỏng để giúp đường thở thông thoáng, bé dễ thở và ngủ ngon hơn. Đồng thời, mẹ nên dùng mu bàn tay nhẹ nhàng massage hai bên cánh mũi để làm dịu cảm giác khó chịu, hỗ trợ lưu thông khí tốt hơn. Tuy nhiên, cần chú ý không kê đầu bé quá cao để tránh ảnh hưởng đến cột sống còn non yếu.

5. Cách phòng ngừa nghẹt mũi cho trẻ sơ sinh

Để bé sơ sinh không bị nghẹt mũi, cha mẹ nên chủ động chăm sóc và giữ môi trường sống sạch, ấm, ẩm vừa phải. Dưới đây là những cách giúp phòng ngừa hiệu quả:

• Giữ ấm cơ thể bé đúng cách: Mặc đủ ấm cho bé tùy theo thời tiết, đặc biệt là vùng ngực, cổ, bàn chân. Tránh ủ quá kín khiến bé đổ mồ hôi, dễ bị cảm lạnh ngược.
• Duy trì độ ẩm không khí trong phòng: Không khí khô dễ làm khô niêm mạc mũi. Cha mẹ nên giữ độ ẩm khoảng 50–60%, có thể dùng máy tạo ẩm hoặc đặt chậu nước nhỏ trong phòng.
• Vệ sinh mũi cho bé bằng nước muối sinh lý: Nhỏ mũi nhẹ nhàng mỗi ngày giúp làm sạch bụi bẩn, vi khuẩn và giữ niêm mạc mũi ẩm, hạn chế tích tụ dịch nhầy gây nghẹt.
• Giữ không gian sống sạch sẽ, thoáng mát: Thường xuyên lau bụi, giặt chăn gối, hạn chế để bé hít phải khói thuốc, mùi nến thơm, hóa chất hoặc lông thú.
• Tăng sức đề kháng tự nhiên cho bé: Cho bé bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu để nhận kháng thể tự nhiên, giúp bé chống lại virus và vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp.
• Tránh để bé tiếp xúc với người bị cảm lạnh hoặc cúm: Hạn chế để người bệnh lại gần, hôn hoặc bế bé để phòng lây nhiễm qua đường hô hấp.

6. Một số câu hỏi liên quan

6.1 Ba mẹ nên làm gì khi trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi bị nghẹt mũi?

Khi trẻ sơ sinh 1 tháng tuổi bị nghẹt mũi, cha mẹ vẫn có thể áp dụng những biện pháp an toàn như trên. Tuy nhiên, do ở giai đoạn này hệ hô hấp của trẻ còn rất non yếu, mọi thao tác cần thực hiện thật nhẹ nhàng và đúng cách.

Ba mẹ nên dùng nước muối sinh lý chuyên dụng cho trẻ sơ sinh, tránh lạm dụng hoặc hút mũi quá thường xuyên để không gây tổn thương niêm mạc. Ngoài ra, cần giữ phòng thông thoáng, hạn chế khói bụi, nước hoa hay mùi hương mạnh, vì những yếu tố này có thể khiến tình trạng nghẹt mũi của bé nặng hơn.

Nếu sau vài ngày bé vẫn khó thở, bú kém hoặc xuất hiện dấu hiệu sốt, tím tái, cha mẹ cần đưa trẻ đến bác sĩ để được thăm khám và xử lý kịp thời.

6.2 Trẻ bị nghẹt mũi nhưng không chảy nước mũi có sao không?

Tình trạng bị nghẹt mũi nhưng không chảy nước mũi ở trẻ sơ sinh thường là hiện tượng nhẹ và có thể tự khỏi sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài, tái diễn nhiều lần hoặc đi kèm các dấu hiệu như ho, khò khè, thở gấp, bỏ bú… thì cha mẹ cần đặc biệt lưu ý. Đây có thể là biểu hiện sớm của các bệnh lý hô hấp nghiêm trọng như viêm phổi, viêm phế quản, thậm chí phù phổi.

Trong một số trường hợp hiếm, nghẹt mũi tái phát nhiều lần còn có thể liên quan đến dị tật bẩm sinh hoặc bệnh lý mạn tính. Vì vậy, cha mẹ nên theo dõi sát tình trạng hô hấp của bé và đưa trẻ đến cơ sở y tế khi thấy dấu hiệu bất thường để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

6.3 Trẻ em bị nghẹt mũi khó thở khi ngủ có nguy hiểm không?

Trẻ sơ sinh bị nghẹt mũi và khó thở khi ngủ là tình trạng cần được cha mẹ đặc biệt quan tâm. Khi không hô hấp tốt, bé dễ bị mất ngủ, bú kém, dẫn đến mệt mỏi, quấy khóc và chậm tăng cân. Về lâu dài, việc thiếu oxy trong khi ngủ có thể ảnh hưởng đến sự phát triển thể chất và trí não của trẻ. Nếu tình trạng nghẹt mũi kéo dài hoặc kèm theo các dấu hiệu như thở rít, khò khè, bỏ bú, cha mẹ nên đưa bé đi khám sớm để được xử lý đúng cách, tránh biến chứng về đường hô hấp.

6.4 Trẻ bị nghẹt mũi có nên nằm máy lạnh?

Trẻ bị nghẹt mũi vẫn có thể nằm máy lạnh, nhưng cha mẹ cần sử dụng đúng cách để tránh làm bệnh nặng hơn. Không khí mát giúp bé dễ chịu, giảm tiết dịch mũi và dễ thở hơn, nhất là khi bị sốt hay cảm cúm.

Tuy nhiên, không khí lạnh và khô có thể làm khô niêm mạc mũi, khiến nghẹt mũi nặng thêm. Nếu để nhiệt độ quá thấp hoặc gió thổi trực tiếp, bé dễ bị lạnh và giảm sức đề kháng.

Cha mẹ nên giữ nhiệt độ phòng 26–28°C, tránh gió thổi vào người trẻ, tăng độ ẩm bằng máy tạo ẩm hoặc chậu nước nhỏ, và vệ sinh máy lạnh thường xuyên. Kết hợp nhỏ nước muối sinh lý, hút mũi nhẹ nhàng giúp bé dễ thở hơn.

>> Xem thêm: Nhận biết các giai đoạn sổ mũi ở trẻ để chăm sóc đúng cách

Qua bài viết, chắc hẳn ba mẹ đã hiểu rõ hơn về tình trạng nghẹt mũi ở trẻ sơ sinh và không cần quá lo lắng. Ba mẹ có thể chủ động chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho con yêu bằng cách trang bị các thiết bị hữu ích như máy tạo ẩm, máy lọc không khí, máy sưởi hay máy hút mũi. Để được tư vấn chi tiết, ba mẹ hãy liên hệ với Moaz BéBé nhé!