Chửa trứng là gì? Dấu hiệu, mức độ nguy hiểm và cách phòng ngừa

Chửa trứng không phải là trường hợp hiếm gặp, nhưng nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, chửa trứng có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của mẹ bầu. Vậy chửa trứng là gì? Tại sao mẹ bầu bị chửa trứng? Dấu hiệu nhận biết chửa trứng ra sao? Hãy cùng Moaz BéBé tìm hiểu chi tiết các vấn đề liên quan đến chửa trứng trong bài viết dưới đây nhé!

1. Tìm hiểu: Chửa trứng là gì?

Chửa trứng (hay còn gọi là thai trứng) là một dạng rối loạn của nhau thai trong thai kỳ, thường xảy ra khi các tế bào phát triển bất thường tạo thành một khối u lành tính trong tử cung, thay vì phát triển thành một bào thai khỏe mạnh như bình thường. Các tế bào này tăng sinh quá mức, tạo ra các túi dịch nhỏ li ti như chùm nho – đây được gọi là trứng.

Hiện tại, chửa trứng được phân ra làm hai loại, đó là:

• Chửa trứng toàn phần: Không có phôi thai, toàn bộ tử cung chỉ chứa các túi dịch bất thường.
• Chửa trứng bán phần: Có sự hiện diện của một phôi thai không phát triển được, đi kèm mô nhau bất thường.

2. Nguyên nhân mẹ bầu chửa trứng

Có thể nói, nguyên nhân chính gây chửa trứng là liên quan đến sai lệch về bộ nhiễm sắc thể trong quá trình thụ tinh.

Cụ thể là:

• Trong chửa trứng toàn phần, trứng không có nhân nhưng lại được tinh trùng thụ tinh và nhân đôi ADN của bố. Kết quả là chỉ có nhiễm sắc thể của bố, dẫn đến phát triển bất thường.
• Trong chửa trứng bán phần, trứng được thụ tinh bởi hai tinh trùng cùng lúc, dẫn đến dư thừa nhiễm sắc thể, khiến phôi thai không thể phát triển bình thường.

Ngoài ra, còn một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ chửa trứng như:

• Mẹ bầu trên 35 tuổi hoặc dưới 20 tuổi.
• Chế độ ăn thiếu hụt chất dinh dưỡng như: vitamin A, folate, kẽm.
• Tiền sử đã từng chửa trứng.

3. Triệu chứng phổ biến của chửa trứng

Ban đầu, các triệu chứng của chửa trứng thường giống như một thai kỳ bình thường nên rất nhiều mẹ chủ quan. Tuy nhiên, khi thai kỳ tiến triển, mẹ bầu sẽ thấy được các biểu hiện bất thường xuất hiện rõ rệt. Nếu nhận biết sớm các dấu hiệu này, mẹ có thể kịp thời đến bệnh viện kiểm tra và điều trị, tránh biến chứng nghiêm trọng về sau.

>> Xem thêm: Dấu hiệu mang thai giả & cách nhận biết sớm

Dưới đây là các triệu chứng phổ biến và đặc trưng nhất của chửa trứng:

• Ra máu âm đạo bất thường trong 3 tháng đầu: Đây là triệu chứng thường gặp nhất trong chửa trứng, có khoảng 90% trường hợp gặp phải. Máu ra có thể là nhiều hoặc ít tuỳ vào từng đợt. Máu thường có màu nâu đen, loãng hoặc có lẫn dịch nhầy, đôi khi mẹ thấy các mảnh mô nhỏ giống chùm nho hoặc bọt khí – là các túi trứng bị đẩy ra ngoài.
• Nghén nặng bất thường: Chửa trứng thường có triệu chứng nghén dữ dội hơn so với bình thường như: Buồn nôn liên tục, nôn mửa nặng đến mức không ăn uống được gì cùng với đó là cảm giác mệt lả, tụt huyết áp, mất nước.
• Bụng to nhanh bất thường: Khi chửa trứng, tử cung có thể phình to quá nhanh chỉ sau vài tuần, khiến bụng lớn không tương xứng với tuổi thai. Khi siêu âm, tử cung có hình ảnh “tuyết rơi” hoặc “chùm nho” – đây là đặc điểm điển hình của chửa trứng.
• Không nghe thấy tim thai: Nếu bị chửa trứng toàn phần thì không hề có phôi thai, còn chửa trứng bán phần thì phôi thai thường không sống được nên việc không thấy tim thai, không thấy phôi khi đã đến tuần 8–10 là điều bình thường.
• Tăng huyết áp sớm trong thai kỳ: Một số mẹ bầu chửa trứng có thể bị tăng huyết áp, phù, chóng mặt, đau đầu, và có dấu hiệu tiền sản giật ngay từ những tuần đầu
• Nồng độ beta-hCG tăng rất cao: Trong chửa trứng, nồng độ beta-hCG thường cao hơn rất nhiều so với tuổi thai khoảng từ 2 – 10 lần.
• Đau tức bụng dưới: Mẹ bầu có thể bị đau âm ỉ hoặc căng tức vùng bụng dưới và đau tăng dần theo thời gian

Ngoài ra, còn một số dấu hiệu ít gặp khác như:

• Da mặt nhợt nhạt, xanh xao do mất máu kéo dài.
• Ngất xỉu, hoa mắt, tụt huyết áp, đặc biệt nếu chảy máu ồ ạt.
• Đối với chửa trứng bán phần mẹ sẽ không cảm nhận được thai máy nếu tuổi thai đã đến giai đoạn có cử động thai

4. Chửa trứng thử que có lên 2 vạch không?

Câu trả lời là: Có. Khi bị chửa trứng, cơ thể vẫn sản sinh hormone beta-hCG, thậm chí ở mức rất cao, nên que thử thai vẫn hiện 2 vạch. Đây cũng là lý do khiến nhiều mẹ chủ quan cho rằng mình đã mang thai bình thường. Tuy nhiên, nếu 2 vạch đậm bất thường, kèm các triệu chứng như ra máu, bụng to nhanh, buồn nôn dữ dội thì cần đi khám ngay để kiểm tra chính xác.

5. Chửa trứng có nguy hiểm không?

Câu trả lời là: Có. Chửa trứng là một tình trạng bất thường của thai kỳ và tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với sức khỏe thể chất và tinh thần của người mẹ. Dù đây là một dạng khối u lành tính phát triển từ nhau thai, nhưng nếu không phát hiện sớm và xử lý đúng cách, chửa trứng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, thậm chí ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và tính mạng người mẹ.

Dưới đây là các nguy cơ mà chửa trứng có thể gây ra:

5.1 Băng huyết, mất máu nặng, đe dọa tính mạng

Chửa trứng gây tổn thương niêm mạc tử cung và mạch máu trong tử cung, làm mẹ bầu dễ bị ra máu âm đạo kéo dài. Khi mô trứng bong ra hoặc vỡ túi trứng, có thể gây băng huyết ồ ạt. Nếu không được xử trí kịp thời, mẹ có thể rơi vào tình trạng thiếu máu cấp tính, tụt huyết áp, sốc mất máu rất nguy hiểm. Trong một số trường hợp, băng huyết nặng đến mức bác sĩ buộc phải cắt tử cung để giữ mạng sống cho mẹ, đồng nghĩa với mất khả năng mang thai vĩnh viễn.

5.2 Nhiễm trùng tử cung

Nếu mô trứng không được nạo hút triệt để hoặc không được vệ sinh, chăm sóc hậu thủ thuật đúng cách, mẹ có thể gặp tình trạng:

• Viêm niêm mạc tử cung, nhiễm trùng nặng.
• Xuất hiện dịch có mùi hôi, đau bụng dưới, sốt cao.
• Viêm lan rộng có thể dẫn đến viêm phần phụ, viêm vùng chậu, ảnh hưởng đến buồng trứng, ống dẫn trứng và khả năng thụ thai về sau.

5.3 Suy nhược cơ thể – rối loạn nội tiết

Do nồng độ hormone beta-hCG tăng quá cao, mẹ bầu bị chửa trứng có thể trải qua tình trạng:

• Buồn nôn, nôn ói dữ dội, dẫn đến mất nước, rối loạn điện giải.
• Mệt mỏi, xanh xao, sụt cân, chóng mặt thường xuyên.
• Rối loạn nội tiết gây ảnh hưởng đến tâm lý, cảm xúc, giấc ngủ và chu kỳ kinh nguyệt sau điều trị.

5.4 Tái phát hoặc biến chứng thành ung thư nguyên bào nuôi

Đây là hai biến chứng đáng lo ngại nhất của chửa trứng. Trong đó ung thư nguyên bào nuôi là dạng ác tính của chửa trứng, có khả năng xâm lấn tử cung và di căn sang phổi, não, gan, cần điều trị bằng hóa chất và theo dõi lâu dài.

5.5 Ảnh hưởng đến tâm lý và tinh thần người mẹ

Chửa trứng không chỉ là một tổn thương về thể chất mà còn để lại nhiều nỗi đau tinh thần cho người phụ nữ như cảm giác sốc, hụt hẫng, mất mát khi biết mình không có thai thật sự. Ám ảnh về nguy cơ ung thư, lo lắng về khả năng sinh sản trong tương lai. Một số mẹ rơi vào trạng thái trầm cảm sau chửa trứng, đặc biệt nếu bị tái phát hoặc phải hóa trị.

6. Đối tượng dễ bị chửa trứng

Những nhóm phụ nữ có nguy cơ cao bị chửa trứng bao gồm:

• Phụ nữ lớn tuổi mang thai, đặc biệt trên 35 tuổi.
• Thiếu dinh dưỡng, đặc biệt thiếu vitamin A, B9 (axit folic).
• Có tiền sử từng chửa trứng trước đó – nguy cơ tái phát khoảng 1%.
• Mang thai sớm sau khi sẩy thai hoặc sinh mổ gần đây.
• Có tiền sử sảy thai liên tiếp không rõ nguyên nhân.

7. Cách chẩn đoán chửa trứng

Việc chẩn đoán chính xác chửa trứng là bước vô cùng quan trọng để can thiệp kịp thời và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm. Tuy các triệu chứng lâm sàng có thể gợi ý tình trạng bất thường, nhưng để xác định chắc chắn một người có bị chửa trứng hay không, bác sĩ sẽ cần kết hợp nhiều phương pháp khác nhau gồm siêu âm, xét nghiệm máu và mô học sau nạo hút tử cung.

>> Xem thêm: Lịch siêu âm khám thai định kỳ, mẹ bầu không nên bỏ lỡ

Dưới đây là các phương pháp chẩn đoán chửa trứng phổ biến nhất hiện nay:

7.1 Siêu âm tử cung

Đây là bước chẩn đoán không xâm lấn, an toàn và cho kết quả ngay lập tức.

Những đặc điểm siêu âm điển hình của chửa trứng:

• Không thấy phôi thai hoặc tim thai
• Tử cung to hơn tuổi thai, nội mạc tử cung dày.
• Hình ảnh điển hình là các túi dịch nhỏ li ti, tạo nên hình ảnh “bão tuyết”, “kính mờ”, hoặc “chùm nho”.
• Với chửa trứng bán phần, có thể thấy một phần phôi thai nhưng bất thường, không phát triển bình thường, nhau thai có vùng thoái hóa dạng nang

7.2 Xét nghiệm máu – định lượng hormone beta-hCG

Trong trường hợp chửa trứng, các tế bào nuôi tăng sinh bất thường khiến nồng độ hormone này tăng rất cao, vượt xa mức bình thường so với tuổi thai.

Đặc điểm:

• Giá trị beta-hCG trong chửa trứng có thể cao gấp 5–10 lần so với thai bình thường.
• Dùng để theo dõi sau điều trị: Sau khi hút thai trứng, nếu beta-hCG giảm đều về 0 thì tình trạng ổn định. Ngược lại, nếu tiếp tục tăng hoặc giảm chậm, có nguy cơ chuyển thành u nguyên bào nuôi ác tính.

7.3 Khám lâm sàng – kết hợp đánh giá tổng thể

Bác sĩ sẽ tiến hành khám vùng bụng và âm đạo để đánh giá:

• Kích thước tử cung: Có thể lớn hơn tuổi thai.
• Cảm nhận tử cung mềm, không đều, không có tim thai.
• Ra máu âm đạo bất thường kèm đau nhẹ bụng dưới.

7.4 Giải phẫu bệnh – chẩn đoán xác định sau nạo hút

Đây là bước chẩn đoán xác định cuối cùng. Sau khi nạo hút tử cung lấy toàn bộ mô trứng ra ngoài, bác sĩ sẽ gửi mô đi làm giải phẫu bệnh học.

Tại phòng xét nghiệm, mẫu mô sẽ được kiểm tra dưới kính hiển vi để:

• Xác định có phải là chửa trứng toàn phần hay bán phần.
• Phân biệt chửa trứng với các bệnh lý khác như: sảy thai không hoàn toàn, viêm nội mạc tử cung, u nguyên bào nuôi.
• Phát hiện tế bào bất thường có khả năng ác tính nếu có (trường hợp chuyển thành ung thư nguyên bào nuôi).

Ngoài ra, mẹ bầu có thể được chỉ định thực hiện Chụp X-quang phổi hoặc CT scan nếu nghi có di căn.

8. Phòng ngừa chửa trứng

Dù không thể phòng ngừa tuyệt đối, nhưng mẹ bầu có thể giảm nguy cơ chửa trứng bằng các biện pháp sau:

• Khám tiền sản trước khi mang thai, nhất là nếu có tiền sử bất thường thai kỳ.
• Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, đặc biệt là vitamin A, folate, kẽm.
• Không nên mang thai quá sớm hoặc quá muộn.
• Sau khi điều trị chửa trứng, nên tránh thai ít nhất 6–12 tháng, kiểm tra định kỳ beta-hCG để chắc chắn không tái phát.
• Theo dõi sát sao thai kỳ bằng siêu âm và xét nghiệm định kỳ trong 3 tháng đầu.

9. Các câu hỏi liên quan đến chửa trứng

Chửa trứng bán phần là gì?

Chửa trứng bán phần xảy ra khi vẫn có một phôi thai hình thành nhưng không phát triển được do bất thường gen. Thai có thể có tim thai yếu hoặc không, kèm theo mô nhau phát triển bất thường. Đây là dạng ít nguy hiểm hơn chửa trứng toàn phần, nhưng vẫn cần xử lý sớm.

Sau chửa trứng có mang thai lại được không?

Có. Hầu hết phụ nữ sau khi điều trị chửa trứng đúng cách, kiểm tra beta-hCG trở lại mức bình thường và theo dõi đủ thời gian đều có thể mang thai lại khỏe mạnh. Tuy nhiên, cần được theo dõi sát hơn trong lần mang thai tiếp theo.

Chửa trứng có lây không?

Không. Chửa trứng là bất thường sinh học, không phải bệnh lây truyền.

Sau điều trị chửa trứng có phải điều trị bằng hóa chất không?

Chỉ trong những trường hợp chửa trứng biến chứng thành ung thư nguyên bào nuôi, bác sĩ mới chỉ định dùng thuốc hóa trị. Đa số các ca chửa trứng được điều trị triệt để bằng nạo hút tử cung và theo dõi hormone.

Hy vọng qua bài viết Moaz BéBé chia sẻ đã giúp bạn hiểu chửa trứng là gì và các vấn đề liên quan đến chửa trứng. Việc nắm rõ các dấu hiệu cảnh báo, nguyên nhân, nguy cơ và phương pháp phòng ngừa sẽ giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe sinh sản của mình. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nghi ngờ nào, hãy đi khám ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, đảm bảo hành trình làm mẹ an toàn và trọn vẹn.

Nguồn tham khảo:

Molar Pregnancy

What to Know About Molar Pregnancy